فضایل ماه مبارک رمضان

و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهاى شما در آن مقبولست و دعاهاى شما در آن مستجابست پس سؤال کنيد از پروردگار خود به نيتهاى درست و دلهاى پاکيزه از گناهان و صفات ذميمه که توفيق دهد شما را براى روزه داشتن آن و تلاوت کردن قرآن در آن بدرستى‏که شقى و بد عاقبت کسى است که محروم گردد از آمرزش خدا در اين ماه عظيم و ياد کنيد به گرسنگى و تشنگى شما در اين ماه تشنگى و گرسنگى روز قيامت را و تَصدّق کنيد بر فقيران و مسکينان خود و تعظيم نمائيد پيران خود را و رحم کنيد کودکان خود را و نوازش نمائيد خويشان خود را و نگاه داريد زبانهاى خود را از آنچه نبايد گفت و بپوشيد ديدهاى خود را از آنچه حلال نيست شما را نظر کردن بسوى آن و بازداريد گوشهاى خود را از آنچه حلال نيست شما را شنيدن آن.

و مهربانى کنيد با يتيمان مردم تا مهربانى کنند بعد از شما با يتيمان شما و بازگشت کنيد بسوى خدا از گناهان خود و بلند کنيد دستهاى خود را به دعا در اوقات نمازهاى خود زيرا که وقت نمازها بهترين ساعتها است نظر مى‏کند حق تعالى در اين اوقات به رحمت به سوى بندگان خود و جواب مى‏گويد ايشان را هرگاه او را مناجات کند و لبّيک مى‏گويد ايشان را هرگاه او را ندا کنند و مستجاب مى‏گرداند هرگاه او را بخوانند اى گروه مردمان بدرستى‏که جانهاى شما در گرو کرده‏هاى شما است پس از گرو بدر آوريد به طلب آمرزش از خدا و پشتهاى شما گران بار است از گناهان شما پس سبک گردانيد آنها را به طول دادن سجده‏ها و بدانيد که حق تعالى سوگند ياد کرده است به عزّت و جلال خود که عذاب نکند نمازگذارندگان و سجده کنندگان در اين ماه را و نترساند ايشان را به آتش جهنم در روز قيامت.

ايها النَّاس هر که از شما افطار دهد روزه‏دار مؤمنى را در اين ماه از براى او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته پس بعضى از اصحاب گفتند يا رسول‏الله همه ما قدرت بر آن نداريم حضرت فرمود بپرهيزيد از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه‏داران اگرچه به نصف دانه خرما باشد و اگر چه به يک شربت آبى باشد بدرستى‏که خدا اين ثواب را مى‏دهد کسى را که چنين کند اگر قادر بر زياده از اين نباشد اَيها النَّاسُ هر که خُلْق خود را در اين ماه نيکو گرداند بر صراط آسان بگذرد در روزى که قدمها بر آن لغزد و هر که سبک گرداند در اين ماه خدمت غلام و کنيز خود را خدا در قيامت حساب او را آسان گرداند و هر که در اين ماه شرّ خود را از مردم باز دارد حق تعالى غضب خود را در قيامت از او باز دارد و هر که در اين ماه يتيم بى‏پدرى را گرامى دارد خدا او را در قيامت گرامى دارد.

و هر که در اين ماه صله و احسان کند با خويشان خود خدا وَصل کند او را به رحمت خود در قيامت و هر که در اين ماه قطع احسان خود از خويشان خود بکند خدا در قيامت قطع رحمت خود از او بکند و هر که نماز سنتى در اين ماه بکند خدا براى او برات بيزارى از آتش جهنم بنويسد و هر که در اين ماه نماز واجبى را ادا کند خدا عطا کند به او ثواب هفتاد نماز واجب که در ماههاى ديگر کرده شود و هر که در اين ماه بسيار بر من صلوات فرستد خدا سنگين گرداند ترازوى عمل او را در روزى که ترازوهاى اعمال سبک باشد و کسى‏که يک آيه از قرآن در اين ماه بخواند ثواب کسى دارد که در ماههاى ديگر ختم قرآن کرده باشد.

اَيها النَّاسُ بدرستى‏که درهاى بهشت در اين ماه گشاده است پس سؤال کنيد از پروردگار خود که بروى شما نه‏بندد و درهاى جهنّم در اين ماه بسته است پس سؤال کنيد از پروردگار خود که بر روى شما نگشايد و شياطين را در اين ماه غُلّ کرده‏اند پس سؤال کنيد از خدا که ايشان را بر شما مسلط نگرداند الخ و شيخ صدوق روايت کرده که چون ماه رمضان داخل مى‏شد حضرت‏رسول‏صلى الله عليه وآله آزاد مى‏کرد هر اسيرى که بود و عطا مى‏نمود هر سائلى را مؤلف گويد که ماه رمضان ماه خداوند عالميان است و شريفترين ماهها است و ماهيست که درهاى آسمان و درهاى بهشت و رحمت گشوده مى‏شود و درهاى جهنّم بسته مى‏شود و در آن شبى است که عبادت در آن بهتر است از عبادت هزارماه‏ پس‏ تأمّل ‏نما که‏ چگونه‏ خواهى‏ بود در شب‏ و روز خود و چگونه ‏نگاه ‏مى‏دارى ‏اعضاء و جواح خود را از معصيتهاى پروردگارخود و مبادا شبها در خواب باشى و روزها غافل از ياد خدا همانا در خبر است که در آخر هر روز از روزهاى ماه‏ رمضان ‏در وقت‏ افطار حق‏ تعالى ‏هزارهزار کس‏ را از آتش‏ جهنّم آزاد مى‏کند و چون شب جمعه و روز جمعه مى‏شود در هر ساعتى هزار هزار کس را از آتش جهنم آزاد مى‏کند که هر يک مستوجب عذاب شده باشند و در شب و روز آخر ماه به عدد آنچه در تمام ماه آزاد کرده است آزاد مى‏کند.

پس اى عزيز مبادا بيرون رود ماه رمضان و گناهان تو باقى مانده باشد و در هنگامى که روزه‏داران مزدهاى خود را بگيرند تو از جمله محرومان و زيانکاران باشى و تقرب بجوى بسوى خداوند تبارک و تعالى به تلاوت کردن قرآن مجيد در شبها و روزهاى اين ماه و به ايستادن به نماز و جِدّ و جَهد کردن در عبادت و بجا آوردن نمازها در اوقات فضيلت و کثرت استغفار و دعا، فَعَنِ الصَّادِقِ‏عليه السلام: اَنَّهُ مَنْ لَمْ يغْفَرْ لَهُ فى‏ شَهْرِ رَمَضانَ، لَمْ يغْفَرْ لَهُ اِلى‏ قابِلٍ اِلاَّ اَنْ يشْهَدَ عَرَفَةَ ( امام صادق‏عليه السلام فرمود: هر که در ماه رمضان آمرزيده نشود تا سال آينده آمرزيده نشود مگر آنکه در عرفات حاضر شود ) .

و نگاه دارد خود را ازچيزهايى که خدا حرام کرده است و از افطار کردن بر چيزهاى حرام و رفتار کن به نحوى که مولاى ما حضرت صادق‏عليه السلام وصيت نموده و فرموده که هرگاه روزه‏دارى مى‏بايد که روزه دارد گوش و چشم و مو و پوست و جميع اعضاى تو يعنى از محرّمات بلکه از مکروهات و فرمود بايد که روز روزه تو مانند روز افطار تو نباشد و نيز فرموده که روزه نه همين از خوردن و آشاميدن است تنها بلکه بايد در روز روزه نگاه داريد زبان خود را از دروغ و بپوشانيد ديده‏هاى خود را از حرام و با يکديگر نزاع مکنيد و حَسَد مبريد و غيبت مکنيد و مجادله مکنيد و سوگند دروغ مخوريد بلکه سوگند راست نيز و دشنام مدهيد و فحش مگوئيد و ستم مکنيد و بى‏خردى مکنيد و دلتنگ مشويد و غافل مشويد از ياد خدا و از نماز و خاموش باشيد از آنچه نبايد گفت و صبر کنيد و راستگو باشيد.

و دورى کنيد از اهل شرّ و اجتناب کنيد از گفتار بد و دروغ و افتراء و خصومت کردن با مردم و گمان بد بردن و غيبت کردن و سخن‏چينى کردن و خود را مُشْرِف به آخرت دانيد و منتظر فَرَج و ظُهور قائم آل محمّدعليه السلام باشيد و آرزومند ثوابهاى آخرت باشيد و توشه اعمال صالحه براى سفر آخرت برداريد و بر شما باد به آرام دل و آرام تن و خضوع و خشوع و شکستگى و مذلّت مانند بنده‏اى که از آقاى خود ترسد و ترسان باشيد از عذاب خدا و اميدوار باشيد رحمت او را و بايد پاک باشد.

اى روزه‏دار دل تو از عيبها و باطن تو از حيله‏ها و مکرها و پاکيزه باشد بدن تو از کثافتها و بيزارى بجوى بسوى خدا از آنچه غير اوست و در روزه ولايت خود را خالص گردانى از براى او و خاموش باشى از آنچه حق تعالى نهى کرده است تو را از آن در آشکارا و پنهان و بترسى از خداوند قهار آنچه سزاوار ترسيدن او است در پنهان و آشکار و ببخشى روح و بدن خود را به خداى عزّوجلّ در ايام روزه خود و فارغ گردانى دل خود را از براى محبّت او و ياد او و بدن خود را به کارفرمائى در آنچه خدا تو را امر کرده است به آن و خوانده است بسوى آن اگر همه اينها را به عمل آورى آنچه سزاوار روزه داشتن است به عمل آورده‏اى و فرموده خدا را اطاعت کرده‏اى و آنچه کم کنى از آنها که بيان کردم از براى تو به قدر آن از روزه تو کم مى‏شود از فضل آن و ثواب آن بدرستى که پدرم گفت رسول‏خداصلى الله عليه وآله شنيد که زنى در روز روزه‏اى جاريه خود را دشنام داد حضرت طعامى طلبيد آن زن را گفت بخور زن گفت من روزه‏ام فرمود چگونه روزه‏اى که جاريه خود را دشنام دادى روزه از خوردن و آشاميدن تنها نيست بدرستى‏که حق تعالى روزه را حجابى گردانيده است از ساير امور قبيحه از کردار بد و گفتار بد چه بسيار کمند روزه‏داران و چه بسيارند گرسنگى کشندگان.

و حضرت اميرالمؤمنين‏عليه السلام فرمود که چه بسيار روزه‏دارى که بهره‏اى نيست او را از روزه به غير از تشنگى و گرسنگى و چه بسيار عبادت کننده‏اى که نيست او را بهره‏اى از عبادت به غير تَعَب اى خوشا خواب زيرکان که بهتر از بيدارى و عبادت احمقان است و خوشا افطار کردن زيرکان که بهتر از روزه داشتن بى‏خردان است و روايت شده از جابربن يزيد از حضرت امام محمد باقرعليه السلام که حضرت رسول‏صلى الله عليه وآله به جابر بن عبدالله فرمود اى جابر اين ماه رمضانست هر که روزه بدارد روز آن را و بايستد به عبادت پاره‏اى از شبش را و باز دارد از حرام شکم و فَرْج خود را و نگاه دارد زبان خود را بيرون رود از گناهان خود مثل بيرون رفتن او از ماه جابر گفت يا رسول‏اللّه چه نيکو است اين حديث که فرمودى فرمود اى جابر و چقدر سخت است اين شرطهايى که نمودم .

منبع: کتاب شریف مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی(ره)