مقالات روایات مذهبی اسلامی و کلیپ
شادی و آسایش در یقین و رضاست
امام صادق(ع) فرمود: از نشانه‌های درستی یقین مرد مسلمان این است که (برای جلب منفعتی) مردم را خشنود نکند به کارهایی که باعث خشم خداست و آنها را سرزنش نکند بر آنچه خداوند به او نداده، زیر آز و حرص تاثیری در روزی ندارد و بی‌میلی اشخاص نسبت به روزی نیز باعث برگشتن رزق نمی‌شود. هرگاه کسی از روزی خود فرار کند به‌طوری که از مرگ فرار می‌نماید، روزیش به او می‌رسد همانطور که مرگ او را فرامی‌گیرد.
سپس فرمود: خداوند از روی عدل و دادگریش شادی و آسایش را در یقین و رضا، و کوشش و اندوه را در شک و نارضایتی و خشم (نسبت به مقدار مقرر شده) قرار داد.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۳۸ و وسائل‌الشیعه، ج۱۱، ص۱۵۸
روایات چهارشنبه 5 اردیبهشت
روحی بزرگ داشته باشید
امام صادق(ع) فرمود: آزادمرد در تمام شئون زندگی آزاد از هوای نفس است. اگر پیش‌آمد ناگواری به او روی آورد، با عزمی استوار شکیبایی می‌کند. سیل اندوه و مصائب در ارکان او شکست ایجاد نمی‌نماید، اگرچه برده و بنده دیگری شود و زیردست گردد و نعمت سرشار او به تنگدستی مبدل شود. چنانچه به آزادی یوسف صدیق(ع) زیانی نرسید اگر چند روزی بنده و زیردست گردید. تاریکی و وحشت چاه نیز او را نیازرد. در مقابل این گرفتاری، خداوند به لطف خود همان سلطان ستمگر را که مالک یوسف(ع) بود، فرمانبردارش قرار داد و او را به رسالت برانگیخت. به واسطه آن بزرگوار امتی را مشمول رحمت خویش قرار داد. شکیبایی کنید روحی بزرگ داشته باشید تا آماده برای صبر کردن باشد.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۸۷، به نقل از سفینة‌البحار، ج۲، ذیل واژه صبر
روایات چهارشنبه 29 فروردین
با عجله روزی خود را حرام کرد!
روزی امیرالمؤمنین(ع) داخل مسجد شد و به شخصی که آنجا ایستاده بود فرمود: استر (قاطر) مرا بگیر و نگه دار تا من برگردم. همین که آن جناب وارد مسجد شد، مرد دهنه قاطر را برداشت و رفت. حضرت پس از پایان دادن کار خود، بیرون آمد در حالی که دو درهم در دست داشت و می‌خواست به عنوان پاداش به آن مرد بدهد، اما دید قاطر ایستاده و دهنه بر سر او نیست! دو درهم را به غلام خود داد تا از بازار دهنه‌ای خریداری کند.
غلام به بازار رفت و دهنه مسروقه را در آن جا ديد و به دو درهم خريد و نزد حضرت برگشت. امیرالمؤمنین(ع) با دیدن آن فرمود: بنده به واسطه عجله و ترک صبر، روزی خود را حرام می‌کند و بیشتر از آنچه مقدر شده به او نخواهد رسید!
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۷۴ و ربیع‌الابرار، ج۵، ص۳۳۷
روایات پنجشنبه 23 فروردین
حضرت عیسی(ع) و مرد حسود
داوود رقی می‌گوید: از حضرت صادق(ع) شنیدم که می‌فرمود:
بپرهیزید از حسد و بر یکدیگر حسد نورزید. یکی از خصوصیات شریعت حضرت عیسی(ع) سیاحت در عالم بود. روزی با مرد کوتاه قدی که از جمله اصحابش محسوب می‌شد و پیوسته او را همراهی می‌کرد سیر می‌نمود، تا رسیدند کنار دریا.
عیسی(ع) با یقین و درستی «بسم الله» گفت و سپس بر روی آب شروع به راه رفتن کرد. همسفر آن حضرت که این وضع را مشاهده نمود، او هم پیروی کرد و با یقین و درستی «بسم الله» گفت و بر روی آب حرکت نمود و به عیسی(ع) ملحق گردید. در این هنگام از ذهنش گذشت: عیسی(ع) بر روی آب راه می‌رود، من هم (مانند او) حرکت می‌کنم. پس چرا او بر من فضیلت داشته باشد؟! ناگاه در آب فرو رفت و شروع به داد و فریاد کرد. عیسی(ع) برگشت و او را نجات داد.
پرسید: چه فکر کردی که در آب فرو رفتی؟ عرض کرد: وقتی شما بر آب گذر کردی و من هم از پی شما آمدم، بر خود بالیدم و گفتم: چه فضیلتی شما را بر من است؟! عیسی(ع) فرمود: ای مرد! بلند پروازی کردی و نفس خود را ستودی. اینک توبه کن تا به مقام اولیه‌ات برگردی. در همان حال توبه نمود و پشت سر عیسی(ع) به راه خود ادامه داد.
آنگاه حضرت صادق(ع) فرمود: پس از خدا بترسید و از حسد پرهیز نمایید.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۴۷ و بحارالانوار، ج۱۴، ۲۵۴
روایات چهارشنبه 15 فروردین
پیکار با شمشیر، آسان‌تر از کسب مال حلال!
ابوجعفر فزاری نقل می‌کند که امام صادق(ع) به غلام خود که مصادف نام داشت، مبلغ ۱۰۰۰ دینار داد و فرمود: اجناس تجارتی خریداری کن و به مصر مسافرت نما، زیرا خانواده‌ام زیاد شده‌اند.
غلام کالایی تهیه نمود و با تجار حرکت کرد. نزدیک مصر که رسیدند با قافله‌ای که از شهر خارج می‌شد روبه‌رو شدند. از آنها وضعیت بازار اجناس خود را جویا شدند. کالای آنها از اجناسی بود که عموم مردم به آن احتیاج داشتند. آنها جواب دادند: از این نوع جنس در مصر به کلی یافت نمی‌شود.
تجار با هم پیمان بسته و قسم یاد کردند که اجناس خود را کمتر از دو برابر قیمت خرید نفروشند و هر یک دینار کالا را به یک دینار سود بفروشند. به همین سود نیز فروختند.
وقتی مصادف به مدینه بازگشت و خدمت حضرت صادق(ع) رسید، دو کیسه به آن جناب تقدیم کرد و گفت: قربانت گردم، این هزار دینار اصل سرمایه و این هزار دینار سود آن است. حضرت فرمود: این مقدار سود زیاد است! مگر چه کرده‌اید؟! غلام تمام جریان را مشروحا عرض کرد و گفت که چگونه با هم قسم خورده‌اند.
حضرت فرمود: سبحان الله! سوگند می‌خورید که از مسلمانان هر دینار را یک دینار سود بگیرید؟! سپس حضرت یکی از کیسه‌ها را برداشت و فرمود: این اصل سرمایه‌ام، من احتیاج به چنین سودی ندارم. سپس فرمود: ای مصادف! پیکار با شمشیر آسان‌تر از نان حلال پیدا کردن است.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۳۰ (به نقل از فروع کافی، ج۵، ص۱۶۱)
روایات چهارشنبه 8 فروردین
حریص، هوش و حواس ندارد!
مردی گنجشکی را صید کرد. گنجشک پرسید: از من چه می‌خواهی؟ جواب داد: تو را می‌کشم و می‌خورم. گفت: از گوشت ناچیز من تو را چیزی حاصل نخواهد شد. ولی تو را سه سخن می‌آموزم که در زندگی به کارت آید. اولی را موقعی که در دست تو هستم می‌گویم، دومی را وقتی که بر شاخه درخت رفتم، و سومی را زمانی که بر سر کوه نشستم.
آن مرد دست خود را آزاد گرفت و تقاضای گفتن سخن اول را نمود. گنجشک گفت: «هرچه از دستت رفت، افسوس آن را نخور». سپس از دست او پرید و بر شاخه نشست. مرد درخواست کرد: دومی را بگو. گفت: «هیچ‌وقت سخن محال را باور نکن». بعد گفت: چه موقعیتی را از دست دادی! در چینه‌دان من دو دانه مروارید هست که هر کدام بیست مثقال وزن دارند. اگر مرا کشته بودی، با همان مرواریدها مردی توانگر می‌شدی! صیاد گفت: افسوس بر این پیشامد نابه‌جا! سپس تقاضای سخن سوم را نمود.
گنجشک گفت: تو که دو نصیحت اول را فراموش کردی، به سومی چه حاجت داری؟! به تو گفتم بر هر چه ازدستت رفت افسرده مشو و نیز گفتم سخن محال را باور مکن. تمام پوست و پر و بال و گوشت من بیش از دو مثقال نمی‌شود. چگونه باور کردی در چینه‌دان من دو مروارید بیست مثقالی باشد؟! گنجشک این سخن را گفت و پرید...
این داستان، برای افراد حریص مثال زده می‌شود، زیرا آنقدر به ازدیاد ثروت علاقه دارند و در این مسیر کوشا هستند که به احتمال نفع و سودی، از هستی خود می‌گذرند و در تمام شئونات زندگی آنها پول و سود حکومت می‌کند، تا جایی که گاه فهم و شعور و درک را از آنان سلب می‌نماید!
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۱۲۰
روایات جمعه 18 اسفند
امین خائن!
قاضی ایاس، امینی داشت که گاه بخشی از امانات خود را به او می‌سپرد. روزی مردی نزد امین او رفت و مال زیادی را پیش او به امانت سپرد و خود به حجاز رفت. پس از مراجعت درخواست مال خود را کرد ولی امین منکر شد!
آن مرد شکایت پیش ایاس برد. قاضی پرسید: آیا نزد کس دیگری هم شکایت کرده‌ای؟ گفت: نه. باز پرسید: آیا او خبر دارد که به عنوان شکایت پیش من آمده‌ای؟ جواب داد: نه. ایاس گفت: برو و به هیچ‌کس مگو که چنین اتفاقی افتاده.
ایاس بعد از رفتن او، امین خود را خواست و گفت: مال زیادی نزد من جمع شده. آیا در منزل خود جای مورد اعتمادی داری تا فردا آن اموال را به آنجا منتقل کنم؟ امین گفت: آری. ایاس به او وعده داد که فردا با عده‌ای بیا که اموال آماده جابه‌جایی است.
بعد از رفتن امین، قاضی ایاس صاحب امانت را خواست و گفت: اکنون پیش او برو و امانت را از او بخواه. اگر نداد، بگو شکایتت را پیش قاضی ایاس خواهم کرد. مرد پیش امین رفت و گفت: امانت مرا می‌دهی یا به قاضی شکایت کنم؟ امین خائن (که در انتظار اموال موردنظر ایاس به سر می‌برد) امانت آن فرد را به او پس داد.
آن مرد بعد از گرفتن مال پیش ایاس آمد و خبر رد کردن مال را به او داد (و به این ترتیب، ایاس به خیانت امین خود اطمینان پیدا کرد). روز بعد که امین پیش ایاس رفت تا مالی که وعده داده شده بود را بگیرد، ایاس او را خائن خواند و برای همیشه از درگاه خود طرد نمود.
روایات پنجشنبه 10 اسفند
بهلول و هارون
هنگامی که هارون از سفر حج مراجعت می‌نمود، بهلول در سر راه او ایستاده بود و با صدای بلند سه مرتبه صدا زد: هارون! هارون پرسید که این صدا از کیست؟ گفتند: بهلولِ مجنون است. هارون رو به بهلول کرد و گفت: می‌دانی من کیستم؟ بهلول گفت: تو آن کسی هستی که اگر در مشرق ظلم کنند و تو در مغرب باشی، مسئولیت آن ظلم با تو بوده و در روز قیامت بازخواست خواهی شد.
هارون گریه کرد و گفت: از من حاجتی بخواه. بهلول گفت: حاجت من این است که گناهان مرا دستور دهی ببخشند و مرا داخل بهشت کنند. هارون گفت: این کار از من ساخته نمی‌شود، ولی قرض‌های تو را می‌پردازم. بهلول پاسخ داد: به اموال مردم قرض پرداخت نمی‌شود. شما اموال مردم را به خودشان برگردانید. هارون گفت: دستور می‌دهم برای تامین معاش تو حقوقی دائمی (مادام‌العمر) بپردازند. بهلول گفت: ما همه بنده خدا هستیم. آیا ممکن است خداوند تو را در نظر گرفته باشد و مرا فراموش کند؟!
📖 منبع: پند تاریخ، ج۱، ص۱۷۸
روایات چهارشنبه 2 اسفند
میهمان ارجمندتر است یا میزبان؟
حسین بن نعیم گوید: حضرت صادق(ع) به من فرمود: آیا برادران خود را دوست داری؟ عرض کردم بلی. پرسید: به فقرا و تنگدستانشان نفع می‌رسانی؟ جواب دادم: آری. فرمود: متوجه باش که لازم است ایشان را دوست بداری. آیا آنها را به منزل خود دعوت می‌کنی؟ گفتم: هیچگاه غذا نمی‌خورم مگر اینکه دو یا سه نفر از برادرانم مهمان من هستند.
فرمود: فضیلت آنها بر تو بیشتر از فضیلت تو است بر آنها. عرض کردم: فدایت شوم، من آنها را میهمانی می‌کنم و در منزل خود از ایشان پذیرایی می‌نمایم، باز فضیلت آنها بیشتر است؟! فرمود: آری، هنگامی که وارد منزل تو می‌شوند با آمرزش تو و خانواده‌ات وارد می‌شوند و در بیرون رفتن گناهان تو و خانواده‌ات را بیرون می‌برند.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۸۲ (به نقل از کلمه طیبه، ص۲۴۵)
روایات چهارشنبه 25 بهمن
احترام پدر و پسر فرق دارد
امام حسن عسکری(ع) فرمود: دو نفر که یکی پدر و دیگری پسر او بود، به عنوان مهمان به خانه حضرت علی(ع) آمدند. حضرت از جای خویش برای آنها حرکت کرد. ایشان را در بالای مجلس نشانید و خود در مقابل آنها نشست. آنگاه دستور داد غذا بیاورند.
پس از صرف خوراک، قنبر تشت و آفتابه و حوله آورد، خواست دست پدر را بشوید. حضرت علی(ع) از جا بلند شد و آفتابه را از دست قنبر گرفت تا دست پدر را بشوید، ولی آن مرد خود را به خاک افکنده عرض کرد: یا علی! تو می‌خواهی آب بر دست من بریزی؟! خداوند مرا در آن حال ببیند؟! فرمود: بنشین. خدا می‌بیند تو را در حالی که یکی از برادرانت که با تو فرقی ندارد مشغول خدمت تو است. نشست. حضرت علی(ع) فرمود: قسم می‌دهم به حق بزرگی که بر گردنت دارم، طوری آرام و آسوده بنشین، چنانکه اگر قنبر بر دستت آب می‌ریخت آسوده بودی.
هنگامی که دست او را شست، آفتابه را به محمد بن حنفیه داد. فرمود: اگر این پسر تنها آمده بود، دست او را می‌شستم، اما خداوند دوست ندارد بین پدر و پسری که در یک محل و مجلس هستند، در احترام برابری باشد. اکنون پدر دست پدر را شست، تو هم پسر جان دست پسر را بشوی. محمد بن حنفیه دست او را شست‌وشو داد. امام حسن عسکری(ع) فرمود: هر کس علی(ع) را پیروی کند در این کار، شیعه حقیقی خواهد بود.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۷۲ (به نقل از بحارالانوار، ج۱۶، ص۱۴۸)
روایات دوشنبه 23 بهمن
خوش ندارم خود را بر شما امتیازی بدهم
در یکی از سفرها حضرت رسول(ص) امر فرمود همراهان گوسفندی بکشند. مردی از اصحاب عرض کرد: کشتن آن به عهده من. دیگری گفت: پوست کندنش با من. سومی عرض کرد: من آن را می‌پزم. حضرت رسول(ص) فرمود: جمع کردن هیزمش با من. اصحاب گفتند: یا رسول الله! ما در خدمتگزاری حاضریم، هیزم جمع می‌کنیم. شما خود را به زحمت نیندازید. فرمود: می‌دانم، اما خوش ندارم خود را بر شما امتیازی بدهم. خداوند دوست ندارد که بنده‌اش را ببیند که خویش را بر رفیقان و همراهان امتیاز داده است.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۵۸ (به نقل از منتهی‌الآمال، ج۱، ص۱۸)
روایات چهارشنبه 11 بهمن
پذیرش نبوت پیامبر خاتم(ص) و ولایت حضرت علی(ع)، شرط پیامبری پیامبران
امام رضا(ع) فرمودند: وَلَايَةُ عَلِيٍّ(ع) مَكْتُوبَةٌ فِی جَمِيعِ صُحُفِ الْأَنْبِيَاءِ وَ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِلَّا بِنُبُوَّةِ مُحَمَّدٍ(ص) وَ وَصِيِّهِ عَلِيٍّ(ع)؛ ولایت علی(ع) نوشته شده در همه کتب آسمانی است و خداوند پیامبری را مبعوث نکرد، مگر آنکه نبوت پیامبر خاتم(ص) و ولایت علی(ع) را پذیرفتند. (کافی، ج۱، ص۴۳۷)
🔹 ارسال شده توسط سرکار خانم بخشی‌پور
روایات دوشنبه 9 بهمن
از اطعام حیوان، تا آزادی
سیدالشهدا(ع) فرمود: این فرمایش پیغمبر(ص) که «بعد از نماز، بهترین عمل‌ها مسرور کردن مومن است با وسایلی که معصیت نباشد»، برای من به تجربه رسید.
روزی غلامی را دیدم با خوراک خود سگی را شریک قرار داده. پرسیدم چرا چنین می‌کنی؟ گفت یا ابن رسول الله من محزونم و جویای سروری هستم. می‌خواهم با مسرور کردن این حیوان غم از دلم زدوده شود، زیرا بنده مردی یهودی هستم و مایلم از او جدا شوم.
اباعبدالله(ع) پیش آن مرد یهودی رفت و ۲۰۰ دینار قیمت غلام را با خود برد و درخواست کرد غلام را بفروشد. آن مرد عرض کرد: غلام فدای قدم مبارک شما، این بستان را نیز به او بخشیدم و ۲۰۰ دینار را هم تقدیم به شما می‌کنم. حضرت فرمود من مال را به تو بخشیدم. مرد یهودی عرض کرد پذیرفتم. آن را هم به غلام می‌بخشم.
سیدالشهدا(ع) فرمود: من غلام را آزاد کردم، دینارها و بستان را نیز به او بخشیدم. زن آن یهودی گفت: من هم اسلام می‌آورم و مهریه خود را به شوهرم می‌بخشم. مرد یهودی گفت من نیز مسلمان می‌شوم و این خانه را به زنم بخشیدم.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۵۶ (به نقل از بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۴۵)
روایات شنبه 7 بهمن
آخرین کلام پیامبر و امام صادق -علیهماالسلام- چه بود؟
جابر بن عبدالله می‌گوید: کعب‌الاحبار از عمر پرسید: «آخرین سخن پیامبر(ص) چه بود؟»، او گفت: «از علی(ع) بپرس». کعب به نزد حضرت علی(ع) آمد و همین پرسش را از آن حضرت نمود. حضرت علی(ع) فرمود: رسول خدا را به سینه خود گرفتم، پس سر مبارکش را بر دوش من گذاشت و فرمود: نماز، نماز. (فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج۳، ص۴۹)
امام کاظم(ع): پدرم در هنگام مرگ به من فرمود: پسرم! شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌رسد. (وسائل الشیعه، ج۴، ص۲۴)
🔹 ارسال شده توسط آقای علی شهبازی
روایات دوشنبه 2 بهمن
حرمت همسایه
مردی از انصار خدمت پیامبر(ص) آمده عرض کرد: من خانه‌ای در فلان محله خریده‌ام. نزدیک‌ترین همسایگانم کسی است که نه از شر او ایمنم و نه به نیکی او امیدوارم. پیامبر(ص) به علی(ع)، سلمان و اباذر و یکی دیگر از اصحاب دستور داد در میان مسجد با صدای بلند بگویند: ایمان ندارد کسی که همسایه خویش را ایمن نگرداند از آزار و شر خود. پس از آن فرمود اعلام کنید تا ۴۰ خانه از طرف چپ و راست و جلو و عقب همسایه محسوب می‌شوند.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۳۶ (به نقل از بحار، ج۱۶، ص۴۳)
روایات چهارشنبه 27 دی
گذشت پادشاه
فردی در حق یکی از پادشاهان عرب مرتکب جرم بزرگی شده بود. روزی با پای خودش پیش پادشاه آمد. پادشاه به او گفت: با جرم و خطایی که مرتکب شدی، چگونه جرأت نمودی به پای خودت پیش من آیی؟ پاسخ داد: با خود فکر کردم هرچه جرم و خیانت من بزرگ باشد، عفو و بخشش شاهنشاه از آن بیشتر است. لذا به امید بخشایش به پیشگاه پادشاه شرفیاب شدم.
سخن او در دل پادشاه اثر بسزایی گذاشت و او را بخشید. وقتی یکی از نزدیکان شاه در پنهانی از او علت را جویا شد، پادشاه گفت: با خود فکر کردم اگر از او انتقام بگیرم دلم تسلی می‌یابد و خرسند می‌شوم، اما اگر او را ببخشم هم دل او را شاد نموده‌ام و هم نام نیکی از خود به‌جای گذاشته‌ام. به همین خاطر از کیفرش منصرف شدم.
ما از گناه خصم تجاوز کنیم از آنْک / در عفو لذتی است که در انتقام نیست
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۹۷ (با تصرف)
روایات جمعه 15 دی
معجزه استغفار
شخصی خدمت امام حسن مجتبی(ع) آمد و از خشک‌سالی شکایت کرد. حضرت در بیان راه چاره فرمودند: «استغفار کن». شخص دیگری به پیشگاه حضرت آمد و از فقر و ناداری شکایت کرد. حضرتش فرمودند: «استغفار کن». فرد سومی به محضرش شرفیاب شد و از حضرت خواست تا دعایی فرماید که خداوند پسری به او عطا فرماید. حضرت، به او فرمودند: «استغفار کن».
حاضران باتعجّب پرسیدند: سه نفر با سه خواسته متفاوت، خدمت شما آمدند و شما همه را به «استغفار» توصیه فرمودید؟! فرمود: من این توصیه را از خود نگفتم. همانا در این توصیه از کلامِ خداوند الهام گرفتم. آنگاه این آیات سوره نوح را تلاوت فرمودند:
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهَارًا»؛ «از پروردگار خود آمرزش بخواهید که او بسیار آمرزنده است؛ تا باران‌های مفید و پربرکت را از آسمان بر شما پیوسته دارد و شما را با مال بسیار و فرزندان متعدّد یاری رساند و باغ‌های خرّم و نهرهای جاری به شما عطا فرماید.»
ارسال شده توسط سرکار خانم مروتی
روایات دوشنبه 11 دی
حاکم ری و دل‌هایی که به‌دست آورد!
مردی از اهل ری گفت: يكى از نويسندگان يحيى بن خالد به حكومت رى منصوب شد. من مقدارى ماليات بدهكار بودم که چنانچه آن را از من مطالبه می‌کردند، فقیر و بی‌نوا می‌شدم. عده‌اى گفتند: او طرفدار مذهب اهل‌بيت(ع) است، ولى من همچنان از رفتن نزد او بيمناك بودم.
سرانجام تصميم گرفتم به قصد حج حرکت کنم و به نزد مولايم موسى بن جعفر(ع) بروم و او را در جريان بگذارم. پس از آن كه خدمت امام رسيدم، آن حضرت نامه‌اى بدين مضمون براى والى رى نوشت: «به نام خداوند بخشنده مهربان. بدان! براى خداوند در زير عرشش سايه‌اى است كه از آن بهره نمى‌گيرد مگر كسى كه به برادرش نيكى كند، يا او را از غم و اندوهى رهايى بخشد و يا او را خوشحال سازد؛ و این (حامل نامه) برادر توست. والسّلام.»
چون از مسافرت برگشتم، شبی به منزل والی رفتم. وقتی فهمید از جانب امام کاظم(ع) پیغامی برایش آورده‌ام، مرا تکریم فراوان نمود. آنگاه نامه موسی بن جعفر(ع) را به او دادم. وقتی نامه را خواند و از مضمون آن اطلاع یافت، اموال و لباس‌های خود را طلبید. هرچه درهم و دینار و پوشاک داشت با من تقسیم کرد و هر مالی که تقسیم‌پذیر نبود، معادل نصف آن پول می‌داد و بعد از هر تقسیم می‌گفت: آیا مسرورت کردم؟ می‌گفتم: به خدا سوگند، زیاد مسرور شدم. در این هنگام دفتر مطالبات را طلبید، آنچه به نام من بود محو کرد و نوشته‌ای داد که در آن مالیات نداشتن مرا گواهی کرده بود.
از او خداحافظی کردم و از خدمتش مرخص شدم. با خود گفتم این مرد بسیار به من نیکی کرد و من قدرت جبران آن را ندارم. بهتر است حجی بگذارم و در موسم حج برایش دعا کنم و نیکی او را به اطلاع مولایم موسی بن جعفر(ع) برسانم.
چنین کردم. هنگامی که جریان را به حضرت کاظم(ع) شرح می‌دادم، پیوسته صورت مبارک آن جناب از شادمانی برافروخته می‌شد. عرض کردم: مگر کارهای او شما را مسرور کرد؟ فرمود: آری، به خدا قسم کارهایش مرا شاد نمود و جدم امیرالمؤمنین(ع) را خوشحال کرد. سوگند به پروردگار که پیامبر(ص) را خرسند نمود و همانا خداوند را نیز مسرور کرد!
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۴۷ و بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۷۴
روایات چهارشنبه 6 دی 1402
شفا به شرط وفا!
شخصی غلام پرهیزگار و پارسایی داشت. زمانی سخت بیمار شد و از بهبود یافتن خود مایوس گردید.
با خداوند عهد کرد اگر خوب شدم به شکرانه سلامتی خویش، همین غلام را آزاد می‌کنم. خداوند هم او را شفا داد و از بستر حرکت کرد ولی بعد از بهبود، دل از غلام نمی‌کند! سرانجام نیز آزادش نکرد.
پس از مدتی باز بیمار شد و مانند مرتبه پیش در بستر افتاد. به غلام گفت برو طبیب را بیاور تا مرا معالجه کند. غلام در پی طبیب رفت، اما هنگامی که برگشت، گفت: طبیب می‌گوید من او را مداوانه نمی‌کنم زیرا او آنچه می‌گوید وفا نمی‌کند و بر سر پیمان خویش نیست.
از سر از شنیدن این سخن خواجه متنبه شد و گفت: به طبیب بگو من از عهدشکنی توبه کردم و دیگر خلاف عهد نمی‌کنم. غلام رفت و پس از بازگشت گفت: طبیب هم می‌گوید: تو اگر بر سر وفا باشی، ما هم شربت شفا به تو ارزانی خواهیم داشت...
این داستان، مضمون آیه ۶۵ سوره مبارکه عنکبوت را به انسان یادآور می‌شود که می‌فرماید: فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ - پس زمانی که در کشتی سوار می‌شوند [و در وسط دریا امواج خطرناک آنان را محاصره می‌کند]، خدا را در حالی که ایمان و عبادت را برای او [از هرگونه شرکی] خالص می‌کنند می‌خوانند، و چون به سوی خشکی نجاتشان می‌دهیم به ناگاه به آیین شرک روی می‌آورند!!
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص۲۸ (با تصرف)
روایات شنبه 2 دی 1402
به پیمانی که با خدا بستی وفا کن
یکی از پادشاهان را پیش‌آمد دشواری روی داد و با خدا عهد کرد که اگر کار من به نیکی پایان پذیرد، هرچه پول در خزینه دارم به مستمندان و بینوایان خواهم داد. خداوند به‌زودی خواسته او را برآورد. پادشاه تصمیم گرفت به پیمان خود وفا کند.
خزینه‌دار را خواست و دستور داد موجودی را حساب کند. بعد از بررسی معلوم شد مقدار زیادی پول در خزینه موجود است. امراء دولت گفتند: این همه مال را نمی‌توان به مستمندان پرداخت و برای اداره امور و رسیدگی به لشکریان و... احتیاج به این پول هست. شاه گفت من عهد کرده‌ام و خلاف آن نمی‌کنم. عده‌ای گفتند لشکریان و کارگزاران نیز جزء مسمتندان و نیازمندان‌اند و نمی‌توان آنها را از این بخشش محروم نمود.
پادشاه با شنیدن این سخن به فکر فرو رفت و مدتی پیوسته برای آشکار شدن تکلیف خود می‌اندیشید. روزی کنار غرفه‌ای نشسته بود که مردی ژولیده را در حال عبور دید. پادشاه او را خواست و جریان پیمان را به او مطرح کرد و گفت: عده‌ای می‌گویند لشکریان هم مستمند محسوب می‌شوند و باید از این پول به آنها نیز اعطا نمود. نظر تو چیست؟
مرد گفت: اگر در موقع عهد بستن، سپاهیان را در نظر داشته‌اید، صحیح است (و باید به لشکریان هم عطا کنید)، وگرنه به آنها نمی‌توان داد. شاه گفت: در موقع عهد فقط به یاد مستمندان و بیچارگان بودم. یکی از امراء که آنجا حاضر بود به آن مرد گفت: ای دیوانه! مال بسیار است و سپاهیان هم به آن نیاز دارند!
مرد ژولیده رو به شاه کرد و گفت: اگر با آن کسی که با او پیمان بسته‌ای دیگر کاری نداری، وفا نکن. ولی چنانچه به او احتیاج داری به عهد خویش وفا کن. پادشاه از این جمله چنان تحت‌تاثیر واقع شد که اشک از دیدگان فرو ریخت و همان دم دستور داد اموال را بین فقرا تقسیم کنند.
📖 منبع: پند تاریخ، ج۲، ص ۲۶ (با تصرف)
روایات چهارشنبه 22 آذر 1402