این بار امام صادق(ع) یکی از خصوصیات متمایز انسان نسبت به چهارپایان را نزد مفضل متذکر میشوند و آن خصوصیت، ایستادن و حرکت انسان روی دو پا و صاف نشستن اوست. حضرت در این باره میفرمایند:
«اى مفضّل! بنگر كه خداوند جلّوعلى بهخاطر تكريم و بزرگداشت و شرافت انسان، و برترى او بر چهارپايان چگونه در آفرينش او ويژگیهایی قرار داد.
چنان آفريده شده كه مىايستد و راست مىنشيند تا با دست و اعضايش رو به اشيا باشد و بتواند با دستانش كار كند. چنان كه اگر چون چهارپايان به رو در مىافتاد، نمىتوانست كارى كند.» (شگفتیهای آفرینش (ترجمه نجفعلی میرزایی بر توحید مفضل)، ص۵۵)
آری، انسان تنها موجود مادی است که برخوردار از نعمت عقل میباشد و اقتضای این برخورداری، اختراعات و اکتشافات و فعالیتهای متعدد دیگری است که هیچگاه این فعالیتها از چهارپایان انتظار نمیرود.
اگر انسان به رو درمیافتاد، آیا میتوانست مثل الآن بهراحتی به صنعتگری، اختراع، پژوهش، پختوپز و... بپردازد؟
عقل موهبتی است که برای کارآمد بودنش، کالبد مخصوص به خود را نیاز دارد. خداوند حکیم نیز با علم به ظرفیتهای مخلوق عاقل خود (انسان) جسمی برای او آفریده است که نهتنها وجهتمایز آشکاری با سایر جانداران و چهارپایان باشد (که این خود شرافتی است که خداوند نشست و برخواست انسان را شبیه آنها قرار نداده تا خود را یکی از آنان نپندارد)، بلکه قادر به بروز تمام ظرفیتهای درونی خود نیز باشد و بتواند شکوفا گردد.
پس «کالبد منطبق با قدرت تعقل» نیز موهبت ناپیدای دیگری است که باید شکرگذار آن در پیشگاه احدیت باشیم، و طبیعتا انجام درست ماموریتهای الهی توسط بشر نیز مسئولیتی است که در قبال این نعمت ارزشمند بر عهده داریم.
مقالات شنبه 19 خرداد 1403