چگونه انسان خواب می بیند؟ (1)

مروری بر مطالب این جلسه:

آیا زیاد خوابیدن برای انسان منفعت دارد؟
اثرات بی خوابی یا کم خوابیدن برای انسان کدام است؟
چه نکات مهمی در ارتباط با خواب و روح در آیه ۴۲ سوره زمر بیان می شود؟
آیا در زمان خواب، همانند مرگ، قبض روح اتفاق می افتد؟
با توجه به آیه ۴۲ سوره زمر، تعریف حقیقی خواب و مرگ چیست؟
شباهت‌های خواب و مرگ کدام است؟
از دیدگاه حضرت علی علیه السلام چند نوع روح وجود دارد؟
و....

تاریخ سخنرانی: 26-04-1395

متن خلاصه ی این جلسه

ابتدای جلسه به بیان حدود 20 مورد از پیامد های کم خوابی و به هم خوردن تنظیم خواب سپری شد که برخی از آن ها عبارت بودند از: بد اخلاق و عصبی شدن، سر درد، چاق شدن، افسردگی و ... .

نتیجه حاصل از آشنایی با این پیامد ها این است که: 1- می فهمیم خواب چه نعمت بزرگی است. 2- می فهمیم کم خوابی به هر دلیلی (خواسته یا ناخواسته) که باشد، تأثیر منفی بر انسان می گذارد.

همچنین بیان شد خواب به صورت طبیعی باید بین 7 تا 8 ساعت باشد و اگر انسان بخواهد ساعت خواب را کم کند فقط یک راه دارد: عادت دادن بدن به خواب کم با تمرین و مثال چگونگی این تمرین نیز بیان شد.

در ادامه آیه 42 سوره زمر بررسی شد که از آن می توان عالم برزخ و روح را اثبات کرد و تعریف خواب دیدن (رؤیا) و تعریف مرگ را به دست آورد. پس از قرائت و ترجمه دقیق آیه، ابتدا این اشکال که قبض روح توسط خداوند صورت می گیرد یا حضرت عزرائیل (ع) یا ملک الموت پاسخ داده شد و مسئولیت هر یک بیان گردید.

اما بررسی آیه:

1- انسان دارای دو جزء روح و جسم می باشد.

2- چون انسان دارای روح می‌باشد و روح نیز برای خود سیر و رفت و آمد دائمی دارد و آیه نیز می فرماید خداوند هنگام مرگ روح را قبض می کند نه اینکه می میراند، فلذا روح پس از مرگ انسان و جدا شدن از جسم باید در فضا و مکان دیگری همچنان مستقر باشد که این فضا و مکان همان «عالم برزخ» است.

3- تعریف حقیقی خواب: زمانی خواب ایجاد می‌شود که روح انسان از بدن خارج شده و قصد بازگشت داشته باشد ولی اشراف آن بر بدن همچنان برقرار باشد.

4- تعریف حقیقی مرگ: زمانی اتفاق می‌افتد که روح دیگر قصد بازگشت به بدن را نداشته باشد چرا که دیگر بدن به علت نداشتن حیات نمی‌تواند مکانی برای قدرت نمایی روح و مانور آن باشد.

5- بین خواب و مرگ وجه اشتراکی است و آن جدایی روح از بدن است، فلذا پیامبر(ص) فرمودند: «خواب برادر مرگ است.»

در آخر هم حدیثی از امیر المؤمنین (ع) در رابطه با انواع روح بیان و بررسی گردید. در این حدیث حضرت علی (ع) به کمیل می فرمایند نفس (به معنی روح) 4 نوع است:

1- روح نامیّه نباتیّه: این روح در انسان و حیوان و گیاه و خلاصه هر موجودی که رشد می کند و دارای حیات است وجود دارد و اگر از انسان گرفته شود دیگر زنده نخواهد بود.

2- روح حسیّه حیوانیّه: روحی است که قدرت شنوایی، بینایی، بویایی، چشایی و لمس را دارد و فقط مختص انسان و حیوان است و گیاه فاقد آن است.

3- روح ناطقه قدسیّه: همان نیروی عقل است و کسی که دارای این روح است دارای فکر و ذکر و علم و حلم و نیروی تربیت کننده همه اینهاست و نیز دانا به زشتی‌ها و فضایل بوده و از زشتی‌ها اجتناب کرده و به فضایل رو آورده و سعی در کسب آنها می‌کند و نیز دارای حکمت است یعنی هر چیزی را به جا و به موقع و به اندازه معین به کار می‌برد. این روح مختص انسان است ولی مجانین از آن محروم اند.

4- روح کلمه الهیّه (یا روح القدس): این روح فقط مخصوص انبیاء و معصومین (ع) است و به صورت ناقص در بعضی اولیای الهی نیز وجود دارد. هر کس این روح را داشته باشد مراحل عالیه تکامل انسان در او وجود خواهد داشت و علاقه ای بر انجام معصیت نخواهد داشت چون بدی آن را می فهمد.