حضرت ابراهیم (ع) از ولادت تا امامت - 7 - چگونگی زنده شدن مردگان برای آنحضرت

مروری بر مطالب این جلسه:

تاریخ سخنرانی: 24-07-1395

جلسه 7 - حضرت ابراهیم (ع) از ولادت تا امامت (7) چگونگی زنده شدن مردگان برای آن حضرت

]ابتدا مجدداً آیات 76 تا 79 سوره انعام مرور شد و سپس ادامه این آیات مورد بررسی قرار گرفت:[

از آیه 83 می فهمیم این سبک مناظره را (مثلاً اینکه با دیدن ماه پرستان و... به حالت سؤالی بگوید: هذا ربی؟) خود خداوند به ابراهیم (ع) آموخته بود و این جواب کسانی است که گفته اند به ابراهیم (ع) یک لحظه شرک دست داد و سپس توبه کرد. آیا خداوند شرک گفتن یاد ابراهیم (ع) می دهد؟!

]سپس حدیثی از امام رضا (ع) در جواب به مأمون در رابطه با همین آیات سوره انعام خوانده شد. مضمون این روایت حسب فرمایش امام رضا (ع) این است که «هذا ربّی» هایی که حضرت ابراهیم (ع) در این آیات فرموده بر طریق «انکار و استخبار» (یا استفهام انکاری ابطالی) بوده است نه بر وجه «تصدیق و اقرار». استفهام انکاری ابطالی یعنی فرد در عین حال که سؤال می کند، خودش هم دارد نَفیَش می کند. در اینجا برای فهم بهتر، مثال هایی با لحن مخصوص زده شد.[

پس: ابراهیم (ع) در اینجا حتی یک لحظه هم دچار شرک نشده است.

اما موردی دیگر از زندگی حضرت ابراهیم (ع)، در خواست آن حضرت از خداوند است برای درک «چگونگی زنده شدن مردگان پس از اینکه از بین رفتند». نه اینکه آیا مردگان زنده می شوند یا نه.

]اینجا آیه 260 سوره بقره که درباره همین موضوع است، خوانده و بررسی شد. در این آیه خداوند برای آنکه چگونگی این عمل را نشان ابراهیم (ع) دهد به او می گوید 4 پرنده را بکشد، بکوبد و خوب مخلوط گرداند و تکه های آن مخلوط را بر سر چند کوه بگذارد. بعد هر یک از پرنده ها را صدا کند تا ببیند چگونه زنده شده و به طرف او می آیند.[

]همچنین اینجا برای فهم تفاوت «یقین علمی» و «یقین بصری و عینی» مثال های روشن کننده ای زده شد. پس از آن هم حدیثی از امام صادق (ع) بیان شد که مضمون آن اینطور بود که بحث حضرت ابراهیم (ع) در آیه 260 سوره یقره، کیفیت برانگیخته شدن مرده ها در قیامت بود و به عبارتی می خواست اطمینان قلبیش افزایش یابد.[

توجه: این همان ابراهیمی است به نمرود می گوید پروردگار من می میراند و زنده می کند. پس یقین داشته و حالا می خواهد چگونگیش را ببیند.

سؤال: چرا در آیه 260 سوره بقره خداوند از ابراهیم (ع) می پرسد: «اَوَلَم تُؤْمِن؟» مگر خدا نمی دانست که ابراهیم (ع) یقین و اطمینان دارد؟

پاسخ: خداوند می دانسته ولی برای این پرسیده که من و شما بفهمیم ابراهیم (ع) تزلزلی در ایمانش وجود نداشته است.

سؤال: اصلاً چرا ابراهیم (ع) چنین تقاضایی از خداوند کرد؟ (چه شد که این تقاضا را کرد؟)

پاسخ: ]پاسخ این سؤال با حدیثی از امام صادق (ع) داده شد. طبق این حدیث، ابراهیم (ع) روزی از کنار دریایی عبور می کرد که چشمش به جسد یک حیوان دریایی افتاد که بخشی از آن هنوز داخل آب است و حیوانات آبزی در حال خوردن آن هستند، و بخش دیگر در خشکی است و حیوانات خشکی دارند از آن می خورند. ابراهیم (ع) در این فکر فرو رفت که اگر این انسان باشد، خداوند چگونه تکه های بدن او را در قیامت جمع خواهد کرد در حالیکه این تکه ها در بدن جانداران زیادی هضم شده و حتی جزء بدنشان شده است. سر همین از خداوند پرسید: «چگونه» زنده می کنی، نه «آیا».[