خواب یا رؤیا دیدن اتفاقی است که همه ما تجربه کردهایم. بعضی خوابها محتوای پوچی دارند و معمولا ناشی از عواملی چون پرخوری، اضطراب و استرس، دغدغههای فکری و... هستند. اما بعضی خوابها چنین نبوده و دارای پشتوانهای راستین و حقیقتی پنهاناند که از آنها تعبیر به رؤیای صادقه میشود. نمونه بارز این قبیل خوابها (در غیرمعصومین)، ماجرای خواب عزیز مصر و دو زندانی است که در قرآن کریم و در سوره حضرت یوسف(ع) به تفصیل به آنها اشاره شده است.
تردیدی نیست که تشخیص رؤیای صادقه و بهخصوص تعبیر آن امری است که نیاز به دانش و آگاهی دارد، اما آنچه امام صادق(ع) در این فراز از فرمایشات خود به مفضل بن عمر مطرح میفرمایند، دلیل این درهم آمیختگی رؤیاهای راست و دروغ است:
«اى مفضّل! درباره خوابها و حكمت درهم آميختگى راست و دروغ آن نيك بينديش. اگر تمام خوابها راست و صادق بود، همه مردم پيامبر [و از اخبار غيب آگاه] بودند و اگر تمام آنها نادرست و كاذب بود، چيزى زايد و بىمعنى بود و سودى نداشت. از اين رو گاه راست است و مردم از آن سود مىبرند و با آن به سوى نيكى مىروند و از بدى پرهيز مىنمايند و بسيارى از آنها نيز دروغ است تا بر خوابها اعتماد كامل نشود.» (شگفتیهاى آفرينش (ترجمه نجفعلی میرزایی بر توحيد مفضل)، ص۸۰)
مقالات شنبه 20 بهمن