امام صادق(ع) پس از مسئله بلوغ، رویش مو در صورت مردان را به مفضل یادآور شده و میفرماید: «پس اگر مرد است (پس از بلوغ) مو به روى او مىروياند كه علامت مردان و موجب عزت ايشان است كه به آن از حد طفلان و شباهت زنان بيرون مىرود. و اگر زن باشد رويش را از مو پاك مىنمايد تا حسن و نضارت و طراوتش باقى ماند و موجب ميل مردان به سوى او گردد و به اين جهت نسل انسان منقرض نگردد و نوع ايشان محفوظ باشد.»
حضرت بعد از برشمردن مواردی که تا اینجا به آنها اشاره شد، فایده هر یک از مراحل گذشته در فرآیند رشد نوزاد را اینطور بیان میدارند: «عبرت گير اى مفضل! در اين انواع تدبير كه عليم قدير در اين احوال مختلفه براى ايشان به عمل مىآورد، آيا ممكن است كه اينها بىمدبّرى به عمل آيد؟ اگر خون در رحم به جنين نمىرسيد خشك مىشد مانند گياهى كه از بىآبى خشك شود. و اگر در هنگام كمال او درد زائيدن او را از رحم تنگ بيرون نمىكرد، هميشه در رحم مانند زنده كه در گور باشد، مىماند. و اگر بعد از ولادت، شير از براى او به هم نمىرسيد، يا از گرسنگى ميمرد، يا غذائى مىخورد كه ملايم بدن او نباشد و بدنش به آن اصلاح نيابد. و اگر هنگام احتياج به غذاى غليظ، دندان براى او نمىروئيد، خائیدن (جویدن) غذا او را ممكن نبود و فرو بردن او را دشوار بود و اگر آن شير هميشه غذاى او مىبود، بدنش محكم نمىشد و اعمال شاقه از او به عمل نمىآمد. و ايضا بايست مادر هميشه مشغول تربيت او باشد و از تربيت ساير اولاد بازماند.»
توحید مفضل (ترجمه علامه مجلسی(ره))، ص۶۰
مقالات سهشنبه 29 اسفند