نکوهش همکاری و معاونت با ستمکاران و آرزوی زنده ماندن آنها!

صفوان بن مهران کوفی از جمله اصحاب حضرت صادق(ع) و حضرت موسی بن جعفر(ع) به شمار می‌رفت. مردی پسندیده و پرهیزگار بود و زندگی خود را از راه کرایه دادن شترهایش تامین می‌کرد و شترهای زیادی داشت.

صفوان نقل می‌کند: روزی خدمت حضرت موسی بن جعفر(ع) شرفیاب شدم. آن جناب فرمود: صفوان! تمام کارهای تو پسندیده و نیکو است، مگر یکی. گفتم: فدایت شوم آن کدام است؟ فرمود: شترهای خود را به این مرد (هارون الرشید) کرایه می‌دهی. عرض کردم: این کرایه را نه از باب حرص و ازدیاد ثروت یا برای صید و شکار لهو و لعب می‌دهم، بلکه چون برای سفر حج می‌خواستند دادم. خودم نیز متصدی و مباشر خدمت او نمی‌شوم و غلام‌هایم همراه آنها هستند.

حضرت فرمود: آیا وجه کرایه تو بر عهده او و خانواده‌اش می‌ماند؟ عرض کردم: آری. مدیون می‌شوند تا پس از برگشتن پرداخت کنند. فرمود: دوست می‌داری که هارون و خانواده‌اش زنده باشند تا ساعتی که کرایه تو را پرداخت نکرده‌اند؟ جواب دادم: چرا، قطعا اینطور است. حضرت فرمود: کسی که بقای ایشان را دوست داشته باشد از جمله آنهاست و هر که از ایشان محسوب شود جای او در جهنم خواهد بود.

صفوان گفت: پس از فرمایش موسی بن جعفر(ع) همه شترهای خود را فروختم. این خبر به گوش هارون الرشید رسید. مرا خواست. وقتی پیش او رفتم گفت: طوری که شنیده‌ام شترهای خود را فروخته‌ای. گفتم: بلی، پیر و ضعیف و بی‌حال شده‌ام. خودم نمی‌توانم متصدی امور آنها باشم، غلامان نیز آنطور که باید مراقبت نمی‌کنند و از عهده این کار به‌خوبی بر نمی‌آیند. هارون گفت: هرگز، هرگز، تو به اشاره موسی بن جعفر(ع) این کار را کرده‌ای. گفتم مرا با موسی بن جعفر(ع) چه کار است؟! گفت: دروغ می‌گویی. اگر حق همنشینی تو نبود، هم‌اکنون تو را می‌کشتم!

📖 منبع: پند تاریخ، ج۴، ص۸۵ و رجال كشی (اختيار معرفة الرجال‌)، ج۱، ص۴۴۱