راز مطیع و منقاد بودن برخى حيوانات در برابر انسان‌

انسان‌ها از گذشته تا به امروز از وجود حیوانات بهره فراوان برده و می‌برند. بخشی از این بهره‌وری برای تهیه خوراک آدمی است و بخش دیگری از آن برای اموری چون بار بردن، حمل و نقل و... است. مسئله قابل توجه این است که در میان تمام موجوداتی که خداوند متعال آفریده، تنها انسان از قدرت «عقل» برخوردار شده و اگر جز این بود و حیوانات نیز دارای عقل بودند، هرگز اینچنین در خدمت انسان باقی نمی‌ماندند. امام صادق(ع) در این خصوص می‌فرماید:

«آيا الاغ را نمى‌بينى با اينكه اسب را از كارهاى دشوار معاف و در رفاه مى‌بيند، اما چگونه در آسياب كردن و بار بردن تسليم انسان است؟ و شتر را نمى‌بينى كه با آن قدرتى كه چند مرد قوى از عهده‌اش بر نمى‌آيند، چگونه در برابر طفلى خُرد سر تسليم فرود مى‌آورد و منقاد مى‌شود؟ و گاو نر قدرتمند چگونه در برابر صاحبش مطيع و خاضع است تا يوغ را بر گردنش بگذارد و با گاوآهن شخم كند؟ و اسب نجيب چگونه خود را به انبوه شمشير و نيزه مى‌زند تا خواسته صاحبش را انجام دهد؟ و گله‌اى گوسفند را چگونه يك نفر مى‌چراند [و نگاهدارى مى‌كند]؟ اگر گوسفندان پراكنده مى‌گشتند و هر كدام به سويى مى‌رفتند، چگونه يك شخص به آنها مى‌رسيد؟ تمام حيوانات رام نيز اين گونه‌اند.

آيا اين انقياد و اطاعت جز براى آن است كه عقل و درك و شعور ندارند؟ اگر آنها در كارها عقل و شعور و فهم داشتند از انقياد در برابر انسان و رفع نيازهاى او سرباز مى‌زدند. شتر از ساربان و راننده‌اش و گاه از صاحبش پيروى و اطاعت نمى‌كرد. گوسفندان نيز تحت فرمان شبان گرد هم نمى‌آمدند، بلكه هر كدام به سويى مى‌رفتند. حيوانات ديگر هم بدين ترتيب [از انقياد در برابر انسان سر باز مى‌زدند.]» (شگفتی‌هاى آفرينش (ترجمه نجف‌علی میرزایی بر توحيد مفضل)، ص۹۳، با اندکی تصرف)