ناامید نشدن و توبه پس از هر گناه

سلام بن مُستَنیر گوید: خدمت حضرت باقر(ع) بودم. در این موقع حمران بن اعین وارد شد. سوالاتی کرد. وقتی خواست حرکت کند، گفت: یابن رسول‌الله! خدا شما را طول عمر عنایت کند و ما را بیش از این بهره‌مند گرداند. خواستم وضع خود را برایتان شرح دهم. وقتی ما شرفیاب خدمت شما می‌شویم، هنوز خارج نشده‌ایم قلبمان صفایی پیدا می‌کند و دنیا را فراموش می‌نماییم. ثروت مردم در نظرمان ساده و بی‌ارزش جلوه می‌کند. همینکه از خدمت شما دور می‌شویم و در اجتماع با تجار و مردم تماس می‌گیریم، باز به دنیا علاقه پیدا می‌کنیم.

امام در جوابش فرمود: قلب است این (برای همین زیر و رو شدن و تقلب، قلب نامیده شده). گاهی سخت و زمانی نرم می‌شود سپس فرمود: اصحاب حضرت رسول(ص) به آن جناب عرض می‌کردند: ما می‌ترسیم منافق باشیم. پیامبر(ص) می‌پرسید: به‌واسطه چه چیز؟ جواب می‌دادند: وقتی خدمت شما هستیم، ما را بیدار نموده به آخرت متمایل می‌فرمایید. ترس به ما روی می‌آورد، دنیا را فراموش کرده به آن بی‌میل می‌شویم. به‌طوری که گویا با چشم، آخرت و بهشت و جهنم را مشاهده می‌کنیم. این حال تا موقعی است که در خدمت شما هستیم. همینکه خارج شدیم، به منزل که می‌رویم، بوی فرزندان که به شامه ما می‌رسد، خانواده و زندگی خود را که می‌بینیم، نزدیک می‌شود حالت پیش را که در خدمت شما داشتیم از دست بدهیم. به‌طوری که گویا هیچ سابقه چنین حالی را نداشته‌ایم! آیا با این خصوصیات، ما دارای نفاق نمی‌شویم؟

فرمود: هرگز. این پیشامدها و تغییرات از وسوسه‌های شیطان است که شما را به دنیا متمایل می‌کند. به خدا سوگند، اگر بر همان حال اولی که ذکر کردید مداومت داشته باشید، ملائکه با شما مصافحه می‌کنند و بر روی آب راه خواهید رفت. اگر نبود همینکه شما گناه می‌کنید و پس از آن توبه می‌نمایید، هر آینه خداوند دسته دیگری را خلق می‌کرد که گناه کنند، آنگاه طلب آمرزش و توبه نمایند تا خداوند آنها را ببخشد (یعنی خداوند تواب و رحیم اگرچه می‌داند به جز معصومین(ع) هر بنده‌ای که بیافریند گناه خواهد کرد، اما چون بندگان توبه‌کار را دوست دارد، از آفریدن آنها صرف‌نظر نمی‌کند و باز هم آنها را می‌آفریند). به‌درستی که مؤمن پیوسته مورد امتحان و آزمایش واقع می‌شود، گناه می‌کند و توبه می‌نماید، باز گناه می‌کند، فورا توبه می‌نماید. نشنیده‌ای خداوند می‌فرماید «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛ خداوند توبه‌كاران و پاكيزگان را دوست مى‌دارد»؟ نیز در این آیه می‌فرماید: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ؛ از پروردگار خود آمرزش بخواهيد سپس به درگاه او توبه كنيد»

📖 منبع: اصول کافی، ج۲، ص۴۲۳