توحید عبادی 3 - برداشت غلط اهل سنت از معنای شرک

مروری بر مطالب این جلسه:

درباره "شرک" در قرآن کریم/ مثال برای شرک خفی/ انگلیسی و آوردن شخصی بنام محمد ابن عبدالوهاب برای ایجاد فرقه ای بنام وهابیت که از افراطی های اهل سنت هستند/ شفاعت/ وقتی می گوییم خدایا بحق پیامبر(ص) ما را شفا ده، معنایش چیست؟

اگر عبادت را خوب متوجه نشویم، نقطه مقابل آن یعنی شرک را هم خوب متوجه نمی شویم.

خضوع و اطاعتی عبادت است که در آن، فرد عبادت کننده، کسی را که در نزدش دارای خضوع است را "خدا" بداند. اگر فرد، کسی یا چیزی غیر از خداوند  را در تمام زمینه ها یا در بعضی از زمینه ها، مثل خالق بودن، رازق بودن، عالمِ بالذات بودن و... دارای استقلال از خدای تعالی بداند، مشرک است. اگر ما نسبت به کسی اظهار خشوع و تواضع کنیم، مشرک نیستیم، چرا که برای آن شخص شأن خدایی قائل نیستیم. از جمله آیاتی که درباره "شرک" در قرآن کریم هست، آیه ۱۳ سوره لقمان می باشد:

و (به یاد آور) هنگامی را که لقمان به فرزندش در حالی که او را پند می داد، گفت:"ای پسرک من! به خدا شرک نیاور، بی گمان شرک، ستم بزرگی است."

مثال برای شرک خفی: اگر پزشک نبود، مریض من مرده بود. این شخص در واقع به مستقل بودن طبیب در طبابت معتقد نیست، بلکه نتوانسته درست جمله اش را به زبان بیاورد، پس از دین خارج نشده است اما گناه مرتکب شده و باید استغفار کند.

حدیثی از پیامبراسلام (ص): ای مردم، از شرک دوری کنید، که آن نامحسوس تر از حرکت مورچه است. سپس فرمود: شاید کسی بخواهد بپرسد: ای رسول خدا! از شرکی که نا پیداتر از حرکت مورچه است چگونه دوری کنیم؟ بگویید: بار خدایا! از شرک آگاهانه به تو پناه می بریم و از شرک ناآگاهانه از تو آمرزش می طلبیم. (میزان الحکمة،ص۲۷۲۳)

❓ سؤال: آیات متعددی در قرآن کریم آمده است که خداوند هر گناهی را می آمرزد و مورد دیگر اینکه مشرکینی در زمین هستند مثل نصاری، بودائیان و... اگر یک روزی توبه کنند، پذیرفته است؟ در حالی که خداوند در قرآن می گوید که گناه شرک را نمی آمرزد!

مسلماً خدا این را که به او شرک آورده شود نمی آمرزد، و فروتر از آن را برای هر که بخواهد می آمرزد. و هر که به خدا شرک ورزد، یقیناً به گمراهی بسیار دوری دچار شده است - آیه ۱۱۶ از سوره نساء

پاسخ: از آیات و روایاتی که مورد قبول شیعه است، بر می آید که خداوند متعال گناه هر گناه کاری را در این دنیا می آمرزد، اگر توبه واقعی کنند، اگر چه مشرک باشند، منافق باشند و...

پس آیه‌ای که ذکر شد چه می گوید؟ منظور آیه این است که اگر فردی در این دنیا مشرک شده است به "شرک جلی" و توبه نکرده از دنیا برود، مخلد در آتش است و به هیچ عنوان آمرزیده نمی شود. اما اگر قبل از اینکه علائم مرگ را ببیند، توبه واقعی کند، خداوند او را قطعا می بخشد.

همچنین فرد موحد گناهکار جاودان در آتش نخواهد بود، بلکه بعد از مرگ در برزخ و قیامت عذاب می بیند و سپس رها می شود. "موحد مخلد در آتش نیست".

ده ها سال پیش انگلیسی ها آمدند شخصی بنام محمد ابن عبدالوهاب را انتخاب کردند و بوسیله او فرقه ای ایجاد کردند بنام وهابیت که از افراطی های اهل سنت هستند.

مرحوم آیت‌الله فلسفی(ره) در کتاب "آیة الکرسی" در ذیل آن قسمت از آیه که درمورد "شفاعت" است، نامه ای آورده از محمد ابن عبدالوهاب که این شخص در این نامه قسمتی از عقایدش را بیان می کند و به آیه ای از قرآن اشاره کرده است:

آیه ۳ از سوره زمر:

آگاه باشید که دین خالص از آن خداست، و کسانی که به جای او معبودان (و اولیای) گرفتند که بی گمان خداوند (روز قیامت) میان آنها در آنچه اختلاف داشتند، داوری می کند، خداوند آن کسی که دروغگوی ناسپاس است، هدایت نمی کند.

محمد ابن عبدالوهاب می گوید: آنچه از این آیه برداشت می شود این است که: هر عملی که شما انجام دهید که آن عمل به معنای شرک(که شرک را هم خودش ترجمه کرده به معنای خواندن غیرخدا) باشد، آن عمل شرک آمیز است و شما مشرک شده اید. امروزه هم وهابیت این را دستاویز قرار داده و در مضاجع شریف در مدینه، دست روی هرچیز بگذاریم، می گویند: "هذا شرك". در حالی که آیه نمی فرماید "نمی خوانیم آن ها را" بلکه می گوید {مَا نَعبُدُهُمۡ} عبادت نمی کنیم، پرستش نمی کنیم، یعنی زمانی است که ما شأن خدایی برای آن ها قائل شویم. بنابراین (اگر این تعریف صحیح باشد) اولین مشرک خود محمد ابن عبدالوهاب است! چرا که وقتی مریض می شود طبیب را می خواهد، پس مشرک است! وقتی می گوییم خدایا بحق پیامبر(ص) ما را شفا ده، معنایش این نیست که برای ایشان شأن خدایی قائلیم! بلکه به واسطه پیامبر(ص) از "خداوند" این را می خواهیم که اصلا شرک نیست.