سخنرانی

اقسام مصیبت های وارده بر بندگان و چگونگی جبران آن

مبحث توحید
25 اقسام مصیبت های وارده بر بندگان و چگونگی جبران آن

مصیبت بلا الم تقدیر

مبحث توحید
  • مروری بر مطالب این جلسه:

    تقدیر خداوند/ مصیبت‌هایی که بر بندگان وارد می شود بر عهده چه کسی است؟/ مصیبت های بزرگ وارده بر بندگان به سه دسته تقسیم می شوند/ مصیبت های نیکو/ مصیبت هایی که از جانب خداوند به بندگان می‌رسد.


    از پیامبراسلام(ص) پرسیده شد آیا دارویی که با آن خود را مداوا می کنیم و یا دعا و تعویذی که با آن خود را معالجه می کنیم و... این ها جلوی تقدیر(اندازه‌گیری) خداوند را می گیرد؟ (مثلا اندازه طول عمر و زاد و ولد و...) پیامبر(ص) فرمود: نه، این ها خود جزو تقدیر خدا هستند. (میزان الحکمة،ص۴۷۸۵). 

    یعنی خداوند متعال برای هرکسی یک اندازه گیری نوشته، مثلا اینکه فلان شخص به واسطه عمل خود، این مقدار زنده است. چون کاری را انجام می دهیم خدا می داند، نه اینکه چون خدا می دانسته ما این کار را انجام می دهیم! 

    مصیبت‌هایی که بر بندگان وارد می شود بر عهده کیست؟ مصیبت هایی مانند: وبا، طاعون، زلزله و...  یا اینکه شخص در کشوری واقع شده باشد که حاکم آن ظالم است، دراین باره چه کسی پاسخگو است؟

    💠 مصیبت ها را در اصطلاح علم کلام و علمای عقاید، " اِلَم " می گویند. 

    الم یا مصیبت های بزرگ وارده بر بندگان به سه دسته تقسیم می شوند:

    1- مصیبت هایی که از جانب خود انسان بر او وارد می شود که بسیاری از مصیبت ها را تشکیل می دهد، شاید ۸۰٪ برای این مورد باشد، مانند چهارشنبه‌سوری و حوادثش و...

    آیه ۳۰ از سوره شوری:

    وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ

    وهر مصیبتی که به شما رسد, به خاطر کارهایی است که انجام داده اید, و(خداوند) از بسیاری (گناهان) در می گذرد.

    آیه ۱۹۵ از سوره بقره:

    وَأَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ۛ وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

    و در راه خدا انفاق کنید و ( با ترک انفاق) خود را با دست خویش به هلاکت نیفکنید، و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست می دارد.

    2- مصیبت هایی که از جانب دیگران بر انسان وارد می شود، مانند اینکه شخصی فرد دیگر را معتاد می کند، باز هم پروردگار دخلی در این مصیبت ندارد.

    3- مصیبت هایی که از جانب خداوند بر انسان وارد می شود. مثل اینکه اگر چه فردی خانه اش را بسیار مقاوم در برابر زلزله ساخته، اما زلزله می آید و تمام خانه و اهل آن را از بین می برد، در اینجا این مصیبت از جانب خداست.

    آیات ۲۲و۲۳ از سوره حدید:

    مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۲۲﴾ لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ﴿۲۳﴾

    هیچ مصیبتی در زمین ونه در وجود شما روی نمی دهد مگر پیش از آنکه آن را پدید آوریم در کتاب (لوح محفوظ نوشته) است.  مسلماً این امر بر خداوند آسان است (22) (این را بیان کردیم) تا به خاطر آنچه از دستان رفته است افسوس نخورید, وبه آنچه (خداوند) به شما داده است شادمان نشوید, وخداوند هیچ خود پسند فخر فروشی را دوست ندارد (23)

    مثال: شما تا اطلاع ثانوی مبلغی را ماهیانه به فردی می دهید، پس از چند وقت آن را قطع می کنید، آن شخص فورا می گوید: این چه کاری است؟ چرا نمی دهی؟! و شما در جواب می گویی: مال خودم است و گفته بودم تا اطلاع ثانوی! بدهکار شما که نیستم!

    مصیبت های نیکو، پنج دسته است:

    ۱- کسی که مستحق الم باشد، مانند مصیبت اوستاکار به شاگرد تا دیگر خطا نکند.

    ۲- مصیبت هایی که انسان در راه تحصیل متحمل می شود، مانند دکتر حسابی و توماس ادیسون.

    ۳- مصیبت هایی که جلوی مصیبت های بزرگتر را می گیرد، مانند شیمی درمانی.

    ۴- مصیبتی که اگر از آن جلوگیری شود، در نظام آفرینش اختلال ایجاد می شود، مانند آتش که می سوزاند، اما ما از آن بهره هم می بریم، مثلا در زمستان بوسیله آن گرم می شویم و یا اینکه غذای خود را با آن گرم می کنیم.

    ۵- اینکه انسان برای دفع شر از خود، کاری کند که شری به او نرسد، مانند کشتن حیوانی که می خواهد به او حمله کند، که این خود یک مصیبت است، اما در مقابل مصیبت بزرگتر که از دست دادن جان خود است، مصیبت کوچکی است.

     مصیبت هایی که از جانب خداوند می باشد را خود خداوند جبران می کند که دو گونه است: 

    1. جبران کوچک در این دنیا
    2. جبران بزرگ در آخرت یا "عِوَض" که خدا آنقدر به او درجات می دهد تا راضی شود.

    خداوند عوض مصیبت های کافران و ستمکاران را در آخرت نمی دهد، بلکه در همین دنیا می دهد.

    شما می توانید سؤالات خود را در بخش «پرسش و پاسخ» سایت، مطرح نموده و پاسخ خود را دریافت نمایید.