مقالات روایات مذهبی اسلامی و کلیپ
رد پای ماه در تولید برق، کشتی‌رانی و ...
سوره ابراهیم(ع)، آیه ۳۳: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير (خدمت) شما درآورد
در حال بیان خدمات کره ماه به زمین و زمینیان بودیم که به پدیده جزر و مد (که ناشی از نیروی جاذبه ماه بود) رسیدیم و اولین فایده این پدیده که آبیاری سواحل بود را با هم مرور کردیم. حال می‌خواهیم به دیگر آثار ارزشمند این پدیده بپردازیم:
فایده دوم تولید نیروى برق است، زیرا با بستن سدهایى در برابر مد دریا (بالا رفتن سطح آب)، آب در پشت آنها ذخیره مى‌گردد و به هنگام جزر (پایین آمدن سطح آب) توربینهایى را مى‌توان به‌وسیله همین آبها به کار انداخت و برق فراوانى به‌دست آورد.
فایده سوم بالا آمدن آب دریا، کمک مؤثرى است که به کشتى‌ها براى نزدیک شدن به سواحل کم‌عمق می‌کند و به این ترتیب بسیارى از سواحلى که در حال عادى قابل استفاده براى کشتى‌ها نیستند، قابل استفاده مى‌شوند.
فایده چهارم: جزر و مد، آب دریاها را به‌گونه‌اى یکنواخت و دائمى به هم مى‌زند و حرارت آنها را تعدیل و مواد ترکیبى را به‌صورت تقریباً یکنواختى در دریاها نگه می‌دارد و اثر قابل ملاحظه‌اى در راندن ماهى‌ها به‌سوى سواحل و قرار دادن آنها در دسترس انسان‌ها دارد.
اینها قسمتى از خدماتى است که این نیروى محرک عظیم و دائمى به جهان انسانیت مى‌کند و در واقع این نیرو مسخر انسان و در خدمت اوست و اگر بشر توانایی بیشترى براى استفاده از آن پیدا نماید، مسلماً در آینده استفاده‌هاى فراوان‌ترى از آن خواهد برد.
آری، ماه خدمتگذاری است که هزاران سال است از راهی بسیار دور و به فرمان آفریدگار هستی هر صبح و شام بشریت را از منافع وجودی خود بهره‌مند می‌کند، تا شاید آنها متذکر شوند و از خود سوال کنند، این خدمت و این خدمتگذار برای چیست؟ آیا برای این است که بشر تنها به خواسته‌های دل خود مشغول و در پی برآورده ساختن آنها باشد؟ آیا این احتمال وجود ندارد که پروردگار ماه‌آفرین نیز از او خواسته‌هایی داشته باشد؟ آیا هدفی در کار نیست؟!
همچنین بخوانید:
تقویمی طبیعی به نام «ماه»!
ماه و پدیده ارزشمند جزر و مد
آبیاری سواحل دریاها توسط ماه!
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۸۱ (با تصرف)
مقالات شنبه 11 آذر 1402
آبیاری سواحل دریاها توسط ماه!
سوره ابراهیم(ع)، آیه ۳۳: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير (خدمت) شما درآورد
چنانچه هفته گذشته اشاره شد (اینجا)، نیروی جاذبه کره ماه هر روز آب‌های آزاد کره زمین را به سمت خود می‌شکد و در اثر این نیروی جاذبه، پدیده جزر و مد به وقوع می‌پیوندد. پدیده‌ای که آثار سودمندی برای زندگی انسان و سایر موجودات با خود به ارمغان می‌آورد.
نخستین فایده جزر و مد، آبیارى بسیارى از سواحل دریاها و اقیانوسهاست. به این ترتیب که: در تمام نقاطى که رودخانه‌هاى آب شیرین به دریا مى‌ریزند، بر اثر همین جزر و مد در هر شبانه روز دو بار آب این رودخانه‌ها تا شعاع وسیعى چندین متر بالا مى‌آیند، زیرا مد آب دریا، آب‌هاى رودخانه را عقب مى‌راند و به همان نسبت آب در سطح وسیعى روى هم متراکم مى‌گردد، و بر زمینهاى مجاور کاملا مسلّط میشود.
در همین خوزستان ما نخلستان‌هاى بسیار وسیع و گسترده با میلیونها نخل به همین وسیله آبیارى مى‌شوند. نهرهاى کوچکى که در کنار رودخانه‌هاى عظیم کنده شده در یک منطقه وسیع پر از آب شیرین مى‌گردد و این نهرها که بر زمینهاى مجاور کاملا مسلّط هستند، بهترین و کم‌خرج‌ترین وسیله آبیارى دائمى براى این زمینها محسوب مى‌شوند. حتى با سدهاى مخصوصى مى‌توان این آبها را ذخیره کرد و از بازگشت آنها به‌سوى شط اصلى جلوگیرى به عمل آورد.
این خاصیت در هزاران نهر عظیم که به دریاها و اقیانوسهاى روى زمین می‌ریزند وجود دارد و یک عامل مهم آبیارى محسوب مى‌گردد.
همچنین بخوانید:
ماه و پدیده ارزشمند جزر و مد
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۸۰
مقالات شنبه 4 آذر 1402
ماه و پدیده ارزشمند جزر و مد
ماه غیر از روشنایی شب و نمایش تاریخ، خدمت بزرگ دیگرى نیز به ما زمینیان مى‌کند و آن ایجاد یک نیروى محرّک عظیم به نام «جزر و مد» است.
جزر یعنی پایین رفتن و مد یعنی بالا رفتن سطح آب دریا که این پدیده در اثر نیروی جاذبه ماه رخ می‌دهد. هرچند جاذبه خورشید نیز در این پدیده بی‌تاثیر نیست، اما به‌دلیل فاصله بسیار زیاد خورشید از زمین، تاثیر جزر و مد خورشید بر زمین به اندازه ماه قابل ملاحظه نیست.
مطابق قانون جاذبه عمومى، ماه و زمین یکدیگر را جذب مى‌کنند. بنابراین بخش‌هایی از زمین که در مقابل ماه واقع می‌شوند، بیشتر از نقاط دیگر در معرض جاذبه ماه قرار می‌گیرند و به همین دلیل، این بخش‌های زمین قدری به‌سوی ماه کشیده میشود. این کشیده شدن به سمت ماه، در خشکی‌ها به دلیل استحکام ساختار زمین کمتر حس میشود، اما در دریاها (به‌ویژه دریاهای آزاد) به دلیل سیال بودن آب و لغزنده بودن آن، کاملا مشهود و قابل ملاحظه است. بنابراین، این آبها به سمت ماه دچار برآمدگی می‌شوند.
در اثر این خیزش آبها به سمت ماه، سطح آب نقاط ساحلى پائین رفته و بر وسعت سواحل افزوده میشود و این وضعیت ادامه پیدا می‌کند تا آنکه ماه حرکت کند و به سمت بخش دیگری از زمین برود. این اتفاق هر روز در کره زمین تکرار میشود و دستاوردهای جالب و ارزشمندی را برای انسان به ارمغان می‌آورد که به یاری خداوند متعال، هفته آینده با این دستاوردها آشنا خواهیم شد. دستاوردهایی که با پیشرفت علم و تکنولوژی، افزایش نیز یافته است!
همچنین بخوانید:
تقویمی طبیعی به نام «ماه»!
مقالات یکشنبه 28 آبان 1402
تقویمی طبیعی به نام «ماه»!
سوره ابراهیم(ع)، آیه ۳۳: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير (خدمت) شما درآورد
نظام زندگى اجتماعى انسان‌ها قبل از هر چیز نیازمند به یک نظام تاریخى براى حفظ حوادث سال و ماه، و همچنین کلیه تعهداتى که جنبه زمانى دارد، مى‌باشد. تاریخهاى قراردادى اجتماعى که بر پایه یک میزان طبیعى استوار نباشد نه عمومیت پیدا می‌کند و نه زیاد قابل اعتماد است، اما اگر پاى یک تقویم طبیعى به میان آید، کار بسیار آسان‌تر و قابل اعتمادتر و عمومى‌تر میشود.
همانطور که مقدار شبانه‌روز که یک واحد کوچک تاریخى است بر مقیاس یک عامل طبیعى یعنى حرکت کره زمین به دور خود تعیین مى‌گردد، ماه و سال هم باید متکى به چنین عاملى باشند. به این ترتیب حرکت ماه به دور کره زمین یک واحد بزرگ‌تر (ماه) و حرکت زمین به دور خورشید واحدى عظیمتر (سال) را تشکیل می‌دهد. بدین ترتیب ماه همانند تقویمی طبیعى در دسترس عموم مردم قرار گرفته که هر کسی با نگاه به آسمان می‌تواند آن را بخواند و آغاز و انجام ماه را با رؤیت هلال تعیین نماید.
قابل توجه اینکه بر اثر تغییر وضع مقابله زمین و ماه و خورشید، قیافه ماه هر شب در آسمان به گونه خاصى غیر از شب قبل یا بعد است، به‌طوریکه دو شب در تمام ماه وضع و قیافه ماه در آسمان یکسان نخواهد بود! به این ترتیب مى‌توان از شکل ماه با این تغییرات تدریجى به‌عنوان یک «روزشمار» نیز استفاده کرد و روزهاى ماه را هم از شکل ماه به دست آورد!
ممکن است این مسائل در بدو نظر آسان و کوچک جلوه کند، ولى اگر چشم از وضع موجود برداریم و خود را در محیطى فرض کنیم که خورشید و ماهى در آن در گردش نباشد و یک تقویم طبیعى در اختیار ما قرار نگیرد، آنگاه خواهیم دید که چه بی‌نظمی و هرج و مرجی در زندگى ما پدید خواهد آمد.
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۶ (با تصرف و تلخیص)
مقالات شنبه 20 آبان 1402
ماه، فانوس شب
مجددا به آیه ۳۳ سوره مبارکه ابراهیم(ع) برمی‌گردیم: وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمسَ وَ القَمَرَ دَائِبَينِ - خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير شما درآورد
ماه تقریباً در مدت ۲۷ روز و ۷ ساعت یک مرتبه به دور زمین گردش مى‌کند، اما چون در این مدت زمین هم در مدار خود دور آفتاب می‌گردد، براى اینکه ماه به وضع اول خود در مقابل زمین برسد ۲۹ روز و ۱۲ ساعت طول مى‌کشد.
این حقیقت مطلب است، اما از نظر وضع ظاهرى آنچه از مجموع حرکت زمین به دور خود و حرکت ماه به دور زمین به چشم می‌خورد این است که ماه در هر ۲۴ ساعت و ۵۰ دقیقه یک بار به دور زمین مى‌گردد. یعنى هر شب ۵۰ دقیقه دیرتر از شب گذشته طلوع مى‌کند.
چنانچه پیش‌تر گفتیم، طبق آنچه از آیات قرآن برمى‌آید، «تسخیر» کردن چیزى به معنى فرمانبردارى و خدمت‌گزارى موضوع تسخیر شده نسبت به تسخیر کننده است. حال می‌خواهیم با نخستین خدمت آئینه آسمانی نور خورشید یعنی ماه بپردازیم. ماه با وضع خاص خود خدمات گران‌بهایى نسبت به موجودات زمینى انجام می‌دهد که هر یک از دیگری جالب‌تر است.
اگر تعجب نکنید درست نیمى از تمام شب‌ها در هر ماه به‌وسیله نور ماه روشن است. این نور افشانى لطیف و خیالانگیز گرچه الهام‌بخش قسمت زیادى از افکار شاعرانه و ریزهکاری‌هاى شعرى و ادبى است، ولى از این نظر فعلا براى ما مطرح نیست، این چراغ طبیعى قسمت قابل توجهى از نیاز ما را به نور در شب‌ها، به‌خصوص در سفرهاى شبانه برطرف مى‌سازد و از این نظر همانند خدمتکار فانوس به‌دستى تقریباً همه شب آماده خدمت به ماست.
📖 منبع: قرآن و آخرین پیامبر، ص۱۷۵
مقالات شنبه 13 آبان 1402
ماهیان خاک‌زی!!
ماهی ریه‌دار آفریقایی که نامش Protopterus annectens است، قادر است در زمان خشکسالی شدید خود را در لایه‌ای از آب دهان و الیاف که از دهانش خارج میشود، بپیچد و مومیایی کند!
مقالات سه‌شنبه 25 مهر 1402