پرسش پاسخ شرعی
باسمه تعالی
اجل بر دو قسم است. یکی اجل حتمی و دیگری اجل غیر حتمی. رجوع نمایید به جلسه 22 از مبحث معاد با عنوان "مرگ و انواع آن از ديدگاه قرآن و علم" (لینک). در آنجا کامل توضیح داده شده است.
باسمه تعالی
ظاهراً شما همه برنامه‌های ایشان را ندیده‌اید. یکی از برنامه‌هایی که در سال گذشته ایشان داشتند در ارتباط با اینکه شخص مرده است و دوباره به دنیا برگشته است تاکید فراوان داشتند. اگر خواستید می‌توانید برنامه سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ را از آرشیو صدا و سیما بگیرید و به دقت گوش دهید. در این زمینه ما با ایشان حتی تماس گرفتیم و تذکر لازم را هم دادیم لکن ایشان به تماس ما پاسخی ندادند. شاید در سال جدید ایشان با تذکر بعضی از علما که آنها نیز به ایشان همین تذکرات را طریق کلیپ‌هایی داده‌اند در حال حاضر ایشان از موضع خود عقب نشینی کرده باشند. اخیرا از ایشان کلیپی منتشر شده که منکر سوال نکیرین در قبر هستند. می‌توانید آن را در فضای مجازی جستجو کنید.
در عین حال گر افرادی که در برنامه شرکت می‌کنند اگر معتقد باشند که نمرده‌اند و در حالت احتضار هستند، از این جهت مشکلی وجود نخواهد داشت و ما هیچگاه همه برنامه را تخطئه نکرده‌ایم.
باسمه تعالی
1- متاسفانه بعضی از مجری‌هایی که برنامه‌هایی را در تلویزیون تدارک می‌بینند به فکر آینده‌ای برای خود در همان سازمان یا جاهای دیگر هستند فلذا قصدشان کمک به اعتقادات مردم نیست بلکه بیشتر به جای پایی برای خود در آینده فکر می‌کنند. مجری برنامه نیز چنین به نظر می‌رسد. چرا که ما بارها با ایشان تماس گرفته‌ایم لکن بر خلاف آنچه که خودشان در برنامه گفته‌اند هیچ پاسخی به تماس‌های ما نداده‌اند و این مطلب احتمال فوق را تقویت می‌کند.
2- اگر آدمی در حال احتضار باشد، روح او بیشتر در عوالم سیر می‌کند و ممکن است مطالبی که در این برنامه گفته می‌شود را شاهد و ناظر باشد لکن اگر انسان به طور کامل قبض روح شود به هیچ عنوان به دنیا باز نخواهد گشت. این مطلب را آیات متعددی در قرآن کریم تایید می‌کند از جمله آیه 99 و 100 سوره مبارکه مومنون "حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ * لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ - تا آنگاه كه مرگ يكى از ايشان فرا رسد مى گويد پروردگارا مرا بازگردانيد * شايد من در آنچه وانهاده ام كار نيكى انجام دهم نه چنين است اين سخنى است كه او گوينده آن است و پشاپيش آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته خواهند شد". در این آیه شرایط بازگشت فردی که قبض روح شده و به عالم برزخ رفته به دنیا کاملاً منتفی شده است چرا که مرده است و فرد مرده به هیچ وجه دوباره زنده نخواهد شد مگر اینکه خداوند جهت معجزه بخواهد مرده‌ای به اذن او و به دست پیامبر یا امام زنده شود.
3- اصولاً برنامه‌های تلویزیون بعضاً دارای اشکالاتی است. گاهی ممکن است یک برنامه کلاً دارای اشکال باشد و گاهی ممکن است قسمتی از یک برنامه اشکال داشته باشد. ما هیچگاه نگفته‌ایم که برنامه فوق از اول تا آخر دارای اشکال است بلکه گفته‌ایم مواردی از آن که با قرآن کریم سازگاری ندارد مورد تایید نمی‌باشد.
4- اخیراً از مجری برنامه کلیپی پخش شده است که ایشان منکر سوال نکیرین شده‌اند و چنین بیان کرده‌اند که خود انسان از خودش سوال می‌کند و این متاسفانه بی اطلاع بودن ایشان از موارد اعتقادی مخصوصاً در زمینه فوق را می‌رساند.
باسمه تعالی
این روایات دارای سندهای محکمی نیستند لکن اصولاً باید این را بدانید هر فردی که از دنیا می‌رود، اگر کافر محض باشد و یا اگر مومن محض (مسلمان مومن دارای عمل صالح) باشد حتماً از او توسط دو ملک سوالاتی خواهد شد و اگر نه کافر محض و نه مومن محض باشد اصلا از او سوالی نخواهد شد و این اختصاص به روز خاص نیز ندارد و باید توجه داشت که معذب شدن در قبر با سوال در قبر دو مقوله می‌باشند.
باسمه تعالی
این اتفاق برای انسان ها می افتد. چه در بیداری و چه در خواب و هشداری برای همه انسانها است که باید به فکر مرگ باشیم و قبل از رسیدن آن زمان حساس، کارهای خود را سر و سامان دهیم. اگر بدهکاری دارید، مادی یا معنوی، آن را تسویه کنید و اگر خدای ناکرده گناهی بر گردن دارید توبه و استغفار کنید و برای اتفاقی که افتاده است نیز صدقه بدهید و تا مدتی استغفار نمایید. اعمال ماه مبارک رمضان را در حد توان انجام دهید.
باسمه تعالی
ما صددرصد این برنامه را تایید نمی‌کنیم و معتقدیم افرادی که چنین حالاتی برای آنها به وجود آمده است هنوز نمرده بوده اند و در حالتی به نام حالت احتضار قرار داشته اند. لکن چون علائم حیاتی در آنها بسیار ضعیف شده بوده، تصور دیگران بر مردن آنها بوده است. طبق آیات قرآن و احادیث، فردی که بمیرد دیگر به این دنیا باز نمی گردد مگر اینکه خداوند چنین اجازه‌ای به او داده باشد و این هم از استثنائات بسیار نادری است.