مبحث علم غیب
دلایل پرداختن به مبحث علم غیب و اهمیت این مبحث / علم و دانش، علت کلی و اساسی آفرینش / آیا این حرف که «اسلام دین عرب‌هاست و ما باید فقط دنبال شخصیت‌های ملی خودمان باشیم» صحیح است؟! / فضیلت علم در آیات قرآن کریم و روایات / معانی لغوی «علم» و مثال‌های قرآنی برای آنها / مولودی‌خوانی مداح اهل بیت(ع) جناب آقای عشقی در شب میلاد حضرت فاطمه(س)
انواع علم / با توجه به اینکه هر چیزی با علم تعریف می‌شود، خود علم با چه چیزی تعریف می‌شود؟! / تعریف عقل / نظرات و تعاریف مختلف دانشمندان درباره علم و بررسی آنها (گروهی که قائلند علم تعریف ندارد و گروهی که قائلند تعریف دارد) / پاسخ به سوالات حضار
دیگر اقسام عنوان شده توسط فلاسفه و منطقیون درباره علم و اشکالات وارد بر آن تعاریف (شامل علم تصوری و علم تصدیقی، علم حضوری و علم حصولی، علم نظری یا کسبی و علم ضروری یا بدیهی) / تعریف و تقسیم علم از نظر شارع مقدس / منظور از علم در احادیث و روایات چیست؟ / تحصیل «مقدمه‌ی واجب» واجب است / احادیثی در خصوص لزوم فراگیری دانش
تعریف و تقسیمات علم از دیدگاه شارع مقدس همراه با ذکر احادیث مربوطه / آیا آنچه از نظر شارع مقدس «علم» نباشد، ناکارآمد است؟! / مثال‌هایی برای علوم مذمومه یا ممنوعه
علوم مذمومه / بخش‌هایی از علم نجوم که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد / روایتی از مواجهه امیرالمؤمنین(ع) با فرد شهرت طلبی که ادعای آشنایی با علم نجوم داشت و آموزه‌های ارزشمند این روایت / حُسن و سوء استفاده از علوم / آیا قمر در عقرب، ساعت خوب و بد، ایام نحس و... واقعیت دارند؟ / ایام عزا را بی‌جهت زیاد نکنیم
علوم مذمومه / خطبه امیرالمؤمنین(ع) درباره علم نجوم و نتیجه‌گیری از این روایت / موحد واقعی خدا را مراد مردم می‌کند، نه خود را! / چه بخش‌هایی از علم نجوم مورد تایید شارع مقدس است و چه بخش‌هایی نیست؟ / آیاتی در تایید علم نجوم / کهانت چیست؟ / معنای قمر در عقرب چیست و آیا واقعیت دارد؟ / علوم و فنون شکنجه، سومین قسم از علوم مذمومه
علوم و فنون مذموم / فرق است بین شکنجه و مجازات / علوم و فنونی که منجر به کارهای زیان‌آور می‌شود / ممنوعیت تولید، ترویج و... شراب در اسلام / آیا قرآن کریم قائل است در شراب منفعتی وجود دارد؟! / دانش ترقه‌سازی / علمی که منجر به اتلاف عمر می‌شود و دانستن و ندانستنش سود و زیانی برای انسان ندارد / فرصت کوتاه عمر...
علوم و فنون مذموم / علومی که دانستن و ندانستن آنها فرقی به حال انسان ندارد / ریشه، معنای لغوی و تعریف «فلسفه» / تقسیمات فلسفه و تحلیلی بر آن / آیا برای تشخیص چیستی جهان و خداشناسی راهی جز فلسفه وجود ندارد؟ / جذابیت فلسفه برای بعضی افراد چیست؟ / مضرات فراگیری فلسفه در صورتی که وجوب کفایی برای آن در کار نباشد
تطبیق قرآن با فلسفه یا فلسفه با قرآن؟! / نمونه‌هایی از انحرافات بعضی فلاسفه در مسائل اعتقادی / عرفان و عرفا... / معنای واژه «عرفان»
تفاوت عرفا با فلاسفه در چیست؟ / عرفان واقعی، عرفان به معنای اصطلاحی و عرفان تقلبی / دراویش / مثال‌هایی برای عرفان‌های تقلبی / معنای سیر، سلوک و سالک / عرفان نظری و عملی / شریعت، طریقت و حقیقت / عرفان و بدعت‌ها...
سه دیدگاه در خصوص عرفا / تاریخچه عرفان از صدر اسلام تا کنون / معرفی تنی چند از مشهورترین کسانی که تحت عنوان «عارف» شناخته می‌شوند.
عرفان و فلسفه، غایبان زمان رسول اکرم(ص) / وحدت وجود / نمونه‌هایی از دروغ‌هایی که به بعضی بزرگان نسبت داده‌اند / «اسوه حسنه» کیست؟ / چگونه می‌توان از همه عرفا عارف‌تر شد؟! / آیا داشتن کرامت چیزی را ثابت می‌کند؟ / بزرگترین عارفان روی کره زمین به واقع چه کسانی هستند؟ / سیرهای چهارگانه عرفا
دلیل استفاده عرفای اصطلاحی از واژگان پیچیده چیست؟ / اختلافات عرفا و منشأ آن / آیا اصلا عمر آدمی به طی کردن مسیرهای پر پیچ و خم عرفا قد می‌دهد؟! / القاب بزرگ بزرگ! / داستان‌های بی‌پایه درباره عرفا / آیا صرف داشتن کرامت و انجام کارهای خارق‌العاده چیزی را ثابت می‌کند؟ / جایگاه عرفا نسبت به معصومین(ع) کجاست؟ / نمونه‌هایی از عرفای راستین و وقایع معتبری از آنها / تعریف عارف واقعی
معرفی و برش‌هایی از زندگانی عرفای راستینی همچون قنبر (غلام آزاد شده امیرالمؤمنین(ع))، اویس قرنی و مالک اشتر نخعی که هیچیک از مراحل ساختگی عرفای اصطلاحی را نیز طی نکرده بودند / وقتی سعی در رسیدن به مراحل و درجات عرفان اصطلاحی، جای تلاش برای تقرب به پروردگار را می‌گیرد...
رفتار عرفای اصطلاحی زمانی که به مراتب مورد نظر خود نرسند / مقصد کسب رضای خداست یا مراتب و منازل خودساخته؟! / دور شدن از قرآن و عترت، کمترین ضرر پرداختن به مسائل عرفان اصطلاحی / ملامتی‌گری / ریا / احادیثی در خصوص عرفان واقعی / نکاتی برای بهره‌مندی از روز عرفه
اوصاف و نشانه‌های عارف در کلام اهل بیت(ع) / اعتماد به خداوند و خود را به او واگذار کردن / چگونه به یاد خدا باشیم؟ / اهمیت فراگیری اعتقادات / تعریف مؤمن واقعی / چگونه می‌توان مؤمن شد؟ / ترک «محرمات» و انجام «واجبات» و تعریف این دو واژه / نکاتی در خصوص روز عرفه
چرا بعضی به دنبال عرفان حقیقی نمی‌روند؟ / تعریف اعمال «مستحب» و «مکروه» و مثال‌هایی برای آنها / گناه کبیره / احادیثی در خصوص حرام و حرام‌خواری / عارف حقیقی از دیدگاه اهل بیت(ع) / فال حافظ گرفتن! / با وجود آلودگی‌های جامعه امروز، آیا می‌توان خود را از گناه حفظ کرد؟
احادیثی گهربار از اهل بیت(ع) که چراغ راه مسیر عرفان حقیقی است / ترک گناه / نکاتی در خصوص گناهانی چون: حیوان آزاری، امتناع از پرداخت مهریه، نپرداختن مزد کارگر، بی‌اعتنایی به عیوب خویش و شادمانی از گناه!
احادیثی از معصومین(ع) که چراغ راه عرفان حقیقی است / تقیه / مظلمه ناس / گناه در خلوت / کوچک شمردن گناه / آثار و تبعات گناه / اعتقادات عرفای اصطلاحی در مسئله توحید / تعریف «وحدت وجود» و نمونه‌هایی مستند از جملات عرفای اصطلاحی در خصوص آن
«توحید» چیست؟ / اعتقاد به توحید واقعی، مقدمه ضروری در مناظرات اعتقادی / مشکلات توحیدی فلاسفه و عرفای اصطلاحی، منشأ اشکالات آنان در نبوت، معاد جسمانی و... / بررسی و نقد سخنان عرفای اصطلاحی پیرامون وحدت وجود / چرا قمه‌زنی؟! / دلیل اصرار عرفا بر مسائلی بی‌پایه چون وحدت وجود چیست؟ (چرا عاقل کند کاری...)
توحید واقعی در لسان قرآن کریم و عترت(ع) / مغایرت کلی مخلوقات با خالق هستی / اشتراکات لفظی بین خالق و مخلوق در علم، قدرت و... / معرفی خدای واقعی در سوره توحید / خداوند را تنها خود خدا باید معرفی کند / تکرار و تکثیر در خداوند راه ندارد / خداوند از توصیفات من‌درآری مخلوقات مبراست / تعارضات فراوان وحدت وجود با فرمایشات ثقلین
توحید ناب در لسان مبارک اهل‌بیت(ع) / احاطه علمی خداوند / سخن متناقض عرفای اصطلاحی در خصوص راه داشتن «تنزیه» در خداوند / آیا اینکه فلان مطلب «دلی» هست و آن را با عقل و منطق نمی‌توان درک نمود سخن صحیحی است؟ / توضیح واژگان مراد، مرید، سالک و سیر و سلوک / دیدگاه عرفای اصطلاحی در خصوص اطاعت محض مرید از مراد و تعارض این دیدگاه با قرآن کریم / اطاعت مطلق و مقید / اطاعت مطلق مختص چه کسانی است؟
اطاعت مطلق و اطاعت مقید / اطاعت مطلق از دیدگاه قرآن کریم، روایات و عقل / بررسی اطاعت مطلق در آیه ۵۹ سوره نساء / اطاعت مطلق مختص چه کسانی است؟ / اولی‌الامر چه کسانی هستند؟ / اطاعت از والدین، مرجع تقلید، رهبر جامعه اسلامی و... باید مطلق باشد یا مقید؟ / مردود بودن اطاعت مطلق مرید از مراد / حجیت «عقل» / عقل و تعقل / منش خود خداوند متعال در مقابل مخالفین دعوت به استدلال است، نه جبر و زورگویی! (قل هاتوا برهانکم...)
حجت ظاهری و حجت باطنی / پافشاری عرفای اصطلاحی به پیروی از دل به‌جای عقل و علت آن / سخنان عرفای اصطلاحی در ملامت تعقل / عشق و عقل / شاعر شاعر است، معصوم نیست! / آیا به استاد غیرمعصوم احتیاج داریم؟ / خصوصیات استاد / اطاعت از مرجع تقلید در فقه / آیا خواب حجیت دارد؟ / مواجهه عرفان اصطلاحی با اذکار و اوراد
بازی‌های بی‌ثمر عرفای اصطلاحی با اذکار و اوراد / آیا برای گفتن اذکار و اوراد، طریقه خاصی در شارع مقدس مشخص شده؟ / آیا خواندن زیارات و ادعیه معتبر، سبک و سنگین دارد؟! / مظلمه ناس / برای بیان اذکار و اوراد به چه کسی مراجعه کنیم؟ / اگر عالمی ذکری را پیشنهاد کرد، آیا جایز است به آن عمل کنیم؟ / آیا ریاضت‌هایی که عرفای اصطلاحی پیشنهاد می‌کنند، وجه شرعی دارد؟ / منش معصومین(ع)، الگویی پسندیده برای زندگی / نتایج معکوس سیر و سلوک عرفای اصطلاحی
نتایج معکوس سیر و سلوک عرفای اصطلاحی / عُجب / خود خدا بینی! / ابلیس هر کس را به شیوه خاص خود او می‌فریبد / فرمایشاتی از معصومین(ع) درباره عجب / مقابله علمای راستین با عجب / نمونه‌هایی از حالات و اوهام عرفای اصطلاحی / از بین رفتن تضرع حقیقی و پناه بردن به خدای تعالی / تعریف و تمجید قاعده و اندازه دارد
نتایج معکوس سیر و سلوک عرفای اصطلاحی / عشق، شهود و مکاشفه / معنای «عشق» / اگر تمایلات نفسانی به‌جای عقل، انسان را تحت کنترل بگیرد... / واژه «عشق» در روایات / نفی تکالیف و بیرون رفتن از قید شریعت و بندگی توسط عرفای اصطلاحی / جاه‌طلبی و قدرت‌نمایی و ادعاهای گزاف! / نمونه‌هایی از ادعاهای عجیب و غریب عرفا! / آیا هر کسی می‌تواند به مقاماتی چون امامت و بالاتر از آن دست یابد؟
نتایج معکوس سیر و سلوک عرفای اصطلاحی / تعیین امام امری الهی است / توحید واقعی را باید از معصومین(ع) فراگرفت / عرفای اصطلاحی و مقام ولایت! / «خود خدا بینی» در میان عرفای اصطلاحی!! / عُجب با انسان چه می‌کند... / مقامات خیالی! / روایت تلخ امام صادق(ع) درباره فردی که بدعت و آئینی جعلی را بنیان گذاشت و سپس پشیمان شد... / مواظب باشیم از خودمان چیزی به دین نبندیم
معانی واژگان «تهذیب» و «نفس» در لغت و آیات و روایات / انسان دو جزء دارد: روح و جسم / روح دارای خلقتی پیچیده است / منظور از آیه «نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِی» چیست؟ / زیرمجموعه‌های روح / عقل / توضیحی پیرامون آیات ۷ تا ۱۰ سوره شمس با ذکر احادیث معصومین(ع) / «تقوا» و «فجور» / اختیار / باید به جسم و روح رسیدگی کرد
نفس اماره، لوامه و مطمئنه / احادیثی در خصوص کلیات روح یا نفس / خصوصیات نفس اماره در روایات / نفس بهانه‌تراش! / اشتغال مفرط به سرگرمی‌ها / «جوانی»، فرصت اصلی انسان برای رسیدگی به دنیا و آخرت / واژگونی خلقت انسان در پیری و شبیه شدن به کودکی / روح نباتی، روح حیوانی، روح انسانی و روح کلمه الهیه / آیا عقل همان روح است؟ / ارتباط روح با بدن چگونه است؟ (آیا روح در درون بدن جای دارد؟)
نفس «لوامه» / حسرت و پشیمانی انسان‌ها در عالم برزخ از کوتاهی‌شان در انجام اعمال صالح / اهمیت تعلیم، تربیت و تهذیب نفس در روایات / دو صد گفته چون نیم کردار نیست... / بررسی مسئله قبض ارواح هنگام مرگ و خواب در آیه ۴۲ سوره زمر / معنای «توفّی» / سیر و سلوک روح هنگام خواب و مسئله «خواب دیدن» / بدن، قالبی برای روح
اهمیت تهذیب نفس در کلام معصومین(ع) / معرفی عوامل خودسازی روح توسط امیرالمؤمنین(ع) / همنشینی با خردمندان و دوری از کسانی که تعقل نمی‌کنند / آسیب‌های نپرداختن به تهذیب نفس / اگر روح انسان تربیت شود، چه فوایدی برای انسان خواهد داشت؟ / احادیثی در خصوص آیه 42 سوره زمر و مسئله قبض روح / چگونه نفس را تهذیب یا پاکیزه نماییم؟ / اقبال و ادبار روح
احادیثی در خصوص اولویت واجبات نسبت به مستحبات / زیارت عاشورا، سینه‌زنی، نذری دادن و... جای واجبات را نمی‌گیرد / معنای ریاضت / آموزه‌های اهل‌بیت(ع) برای ریاضت و پرورش نفس / آثار زیانبار پرخوری در مسیر پرورش نفس / جایگاهی بالاتر از فرشتگان! / پاداشی به نام «حکمت» / حکمت چیست؟
مسئله تزکیه، علم و حکمت در آیه ۱۶۴ سوره آل‌عمران / حکمت و هوای نفس با هم یکجا جمع نمی‌شوند / چرا انسان باید در پی کسب حکمت باشد؟ / دستورالعمل‌های معصومین(ع) برای کسب حکمت / فراگیری علم و فن، حتی از کافر و مشرک و منافق / در زمینه‌ای که تخصص نداری اظهار نظر نکن / هر که رابطه میان خود و خدایش را درست کند، خداوند رابطه او با مردم را سامان دهد / استفاده از تجربیات دیگران / هرگاه آن نشد که تو می‌خواهی، آنچه را که هست بخواه... / فقط به فکر جلب رضایت خدا بودن / ستایش مردم را با معصیت خدا به‌دست نیاوردن / فرمایشی زیبا از امام صادق(ع) درباره مواجهه انسان با سخنان نامربوط و فحاشی‌های مردم / آیا سیاست ما عین دیانت ماست؟ / قداست مسجد جمکران / ...
تفاوت پیامدهای مخالفت با نفس برای مؤمن و غیر مؤمن / چگونه یک مرتاض قادر به انجام اعمال خارق‌العاده است؟ / انسان مزد تلاشش را خواهد دید، چه در بعد مثبت، چه در بعد منفی / آیات قرآن کریم در خصوص ثمرات دنیوی و اخروی زحمات انسان / هیچ زحمتی بی‌نتیجه نیست / خداوند حتی به کافر و مشرک و منافق هم ظلم نمی‌کند / مزدهای مضاعف خداوندی! / «ارحم الراحمین» بودن خداوند قاعده دارد / پاداش ۷۰۰ برابری! / تعریف امام صادق(ع) از نیکوکاری / خداوند با کفار، مشرکین و منافقینی که اختراع، اکتشاف یا خدمتی به بشریت نموده‌اند چه معامله‌ای می‌کند؟
احادیثی در خصوص «دلم می‌خواهد» های هلاکت‌بار / قدم نهادن در مسیر اطاعت خداوند برای عموم بشر خوشایند نیست / بهشت بدون سختی به دست نمی‌آید / مراقب باشیم مهلت‌های خداوند مغرورمان نکند / آیا در مسیر تهذیب نفس باید دنیا را به کل کنار گذاشت؟ / دستاورد مخالفت با هوای نفس برای مسلمان و غیرمسلمان در دنیا و آخرت / آیا انجام کارهای خارق‌العاده مقام معنوی محسوب می‌شود؟ / بالاترین مقام برای یک بنده چیست؟
نقل قول‌های قرآن کریم از سخنان افراد / احادیثی در خصوص مخالفت با هوای نفس / کیفیت مبارزه با هوای نفس برای مؤمنین صالح‌العمل / آیا ترک واجبات و مستحبات و انجام محرمات و مکروهات تهذیب نفس محسوب می‌شود؟! / مثال‌هایی کاربردی از مخالفت با هوای نفس در مواردی چون خرید لباس، مطالعه، کلاس درس، معاشرت، مواجهه با شاگرد و... / نمونه‌هایی از مخالفت با هوای نفس در برخی علما همچون شیخ نخودکی اصفهانی
احادیثی در رابطه با مخالفت با هوای نفس / تعقل کردن / آثار مثبت به یاد مرگ بودن / یاد مرگ چگونه است؟ / بارزترین مورد از موارد جهاد با نفس برای مؤمن صالح‌العمل / احادیثی در خصوص اهمیت پوشاندن چشم از حرام / فریب ظاهر موجه افراد را نخوریم / «مرتاض» یا «سادو» به چه کسانی می‌گویند؟ / محل زندگی، جمعیت، توانایی‌ها و... مرتاض‌ها / روزی عام و خاص / خود را به خدا سپردن / در معامله حتی با نزدیکترین کسان خود باید مثل بیگانگان برخورد نمود
دو حدیث در خصوص تهذیب نفس / اشاره‌ای کوتاه به اوصاف عجیب بهشت / ریاضت‌هایی که مرتاضان برای کسب توانایی‌های خارق‌العاده متحمل می‌شوند / آنچه مرتاضان می‌پرستند / قداست گاو ماده برای مرتاضان / خوردن نجاست انسان، یکی از ریاضت‌های مهم مرتاضان! / توانایی‌هایی که مرتاضان در اثر این ریاضت‌ها به‌دست می‌آورند / تحلیلی بر اعمال مرتاضان / روح اگر تقویت شود ... / ارتباط مرتاضان با شیاطین و اجنه / دو ماجرای واقعی و قابل تامل از دو مرتاض / دستاوردهای ریاضت محدود است
تحلیل‌هایی بر کارهای مرتاضان / ارتباط با اجنه / آیا هیچگاه جن را نمی‌توان دید؟ / دروغ‌های فراوان درباره جن / ابلیس، رئیس کفار اجنه / پاداش‌های جذاب شیطان برای مرتاضی که صددرصد تابع اوست! / دستاوردهای ریاضت نفس با محدودیت همراه است / چرا یک مرتاض هیچگاه ادعایی مثل نبوت و الوهیت نمی‌کند؟ / بطلان عقلی ریاضت مرتاضان (ریاضت واقعی، ریاضت متقین است) / ماجرایی واقعی از ارتباط یک مرتاض با جن / ماه رجب، ماه خداست / آیا هر کسی استحقاق کسب فیوضات این ماه را دارد؟
ادامه تحلیل کارهای مرتاضان / تفاوت ریاضت عارفان راستین با ریاضت مرتاضان / اعمال خارق‌العاده، مرتبه و مقام محسوب نمی‌شود / معجزه و اهداف آن / تحلیل‌هایی بر ماجرای ملاقات خادم حرم امام رضا(ع) با یک مرتاض / هدف شیاطین از حمایت مرتاضان / هشدارهای الهی برای بندگانی که هنوز به حال خود رها نشده‌اند / وقتی مسیر معصیت باز است... / تجسم اعمال / تفاوت پیامبران(ع) و ائمه(ع) با مرتاضان از نظر کاری که انجام می‌دهند چیست؟ / چرا پیامبران(ع) و ائمه(ع) از توانایی‌هایشان برای منافع دنیوی استفاده نمی‌کردند؟ / دنیا برای آخرت، نه دنیا برای دنیا! / روایت شنیدنی معجزه امیرالمؤمنین(ع) در مقابل عمار یاسر
ماجرای مرتاضی که در زمان امام صادق(ع) از اشیای گم شده خبر می‌داد / هنر «عبودیت» است / «احضار روح» به چه معناست؟ / آیا احضار روح اصالتا واقعیت دارد؟ / چه کسانی قادر به احضار روح هستند؟ / احضار شنیداری و دیداری / خصوصیات منحصربه‌فرد احضار روح پیامبران(ع) و ائمه(ع) / احضار روح پیامبر اسلام(ص) توسط امیرالمؤمنین(ع) در مقابل چشمان ابوبکر! / خداوند همیشه و همه جا ستارالعیوب نیست.
بازسازی عینی صحنه مواجهه روح مطهر پیامبر اکرم(ص) با ابوبکر توسط امام حسین(ع)، این بار در مسجد کوفه! / احضار روح معذب معاویه توسط امام زین‌العابدین(ع) / گفت‌وگوی حضرت عیسی(ع) با مردگان روستایی که عذاب بر آنها نازل شده بود / عاقبت پرستیدن سردمداران کفر و شرک، عشق به دنیا، آرزوهای دور و دراز و غفلت و ناآگاهی / تبدیل نقش کشیده شده یک شیر بر روی پارچه به شیری زنده توسط بعضی ائمه(ع) (قدرتی بسیار فراتر از احضار روح!!)
معنای واژگان «مکاشفه»، «شهود»، «نامحدود» و «نامتناهی» / نمونه‌ای از مکاشفه مرحوم علامه طباطبایی(ره) / نمونه‌ای از مکاشفه و شهود امام صادق(ع) همراه با ابوبصیر در حین طواف خانه خدا / آیا این جمله که «ظاهر مهم نیست، دلت پاک باشد» صحیح است؟! / آیا مکاشفه برای ما نیز ممکن است رخ دهد؟ / مکاشفه مقام نیست، «عبودیت» مقام است / آیا نعمات خداوند بی‌نهایت است؟ / جاودانگی بهشت به چه معناست؟ / ستارالعیوب بودن خداوند شامل گناهان علنی نمی‌شود
پرداختن مسائل غامض اعتقادی، ششمین قسم از علوم مذمومه / فرمایشات قرآن و عترت، هر دو نیاز به مبیّن دارد / پیامبران(ع) با مردم به اندازه عقل آنها سخن می‌گویند / بهره‌مندی از نیروی عقل در تمام مردم یکسان نیست، حتی در فرزندان یک خانواده! / درک و فهم مخاطب را هنگام گفت‌وگو در نظر بگیریم / نمونه‌هایی از اهمیت در نظر گرفتن فهم مخاطب توسط معصومین(ع) و علما
هنگام سخن گفتن باید درک و فهم مخاطب را در نظر بگیریم / علوم ممدوحه / علومی که فرا گرفتن آنها واجب عینی، واجب کفایی، مستحب و مباح است / علم عقاید چیست؟ / سه مورد از نظرات علمای شیعه درباره علم عقاید / چرا علاوه‌بر صفات ثبوتیه، باید صفات سلبیه خداوند را نیز شناخت؟ / دعوت بی‌مانند اسلام (نسبت به سایر ادیان) به تحقیق مردم درباره اصول اعتقادیش نشان از چه دارد؟ / فراگیری چه مقدار از علم عقاید واجب است؟ / خدای واقعی، پیغمبر واقعی و ما جاءَ بِهِ النَّبی / جایگاه بلند علم و دانش نزد پیامبر اکرم(ص)
عرضه اصول اعتقادی حضرت عبدالعظیم(ع) به امام هادی(ع) / اعتقادات را از نظر کمّی و کیفی تا چه حد و تا چه زمانی باید فراگرفت؟ / کسی که با تحصیل اعتقاداتش را کسب کند، در مرحله عمل متزلزل نخواهد بود / اعتقاد حتما باید با سه رکن عقیده قلبی، اقرار زبانی و عمل صالح همراه باشد / درس‌های مهم مناظره ابلیس با خداوند (اعتقاد قلبی و اقرار زبانی ابلیس، منهای عمل...) / چگونه بفهمیم مسلمان واقعی هستیم یا نه؟ / عبادت را باید آنگونه انجام داد که معبود می‌خواهد، نه عابد / بندگی چون و چرا ندارد / آیا اصول دین ۵ مورد و فروع دین ۱۰ مورد است؟
اعتقاد قلبی، اقرار زبانی و عمل صالح، سه ویژگی یک مسلمان واقعی / فرعونیان، یهودیان و نصاری پیامبران الهی را شناختند و اعتراف نکردند! / در مواجهه با شبهات و اشکالات اعتقادی، وظیفه ما چیست؟ / معنای «تحقیق» و «تقلید» و تفاوت آنها / تحقیق در اصول دین واجب است / تقلید آگاهانه و تقلید غیرآگانه (کورکورانه) / مُدگرایی، خرافات و...، مصادیقی از تقلید کورکورانه / اثرگذاری دشمنان در استقبال و تقلید کورکورانه مردم از پوشش‌ها و رفتارهای نابه‌هنجار / آیات قرآن کریم درباره تقلید کورکورانه کفار از پیشینیان خود / بدترین جنبنده نزد خدای تعالی چه کسی است؟ / آیا ابلیس حضرت آدم(ع) را فریفت؟
تعریف «تقلید آگاهانه» / نیاز قطعی بشر به تقلید آگاهانه / نمونه‌های فراوان تقلید آگاهانه در زندگی روزمره / آیا یک انسان در طول مدت عمر می‌تواند در همه علوم متخصص شود؟! / بررسی مسئله تقلید در احکام / چرا تقلید آگاهانه هم در اصول دین پذیرفته نیست؟ / استواری اعتقادی که تقلیدی نیست / آیا اصل و اساس دین، راهپیمایی اربعین و زیارت مشاهد مشرفه است؟! / از چه کسانی می‌توان تقلید آگاهانه کرد؟ / ذکر و تلقین / آیا انتساب به بزرگان و حتی معصومین(ع) به‌تنهایی کاری برای انسان انجام می‌دهد؟!
اسلام از اینکه مورد تحقیق قرار بگیرد، واهمه‌ای ندارد / آیا ما هم می‌توانیم مرجع تقلید بشویم؟ (توضیح وجوب کفایی مرجعیت) / شرایط مرجع تقلید / چرا مرجع تقلید باید مرد باشد؟ / ابزارهای استنباط احکام توسط مرجع تقلید چیست؟ / آیا مرجع تقلید ممکن است اشتباه کند؟ در این صورت تکلیف مقلدین چیست؟ / آیا کسی که در اصول دین تحقیق می‌کند، ممکن است دچار اشتباه شود؟ / دلیلی شرعی بر ممنوعیت تقلید در اصول دین / آیا غیر از شرکت در کلاس درس، راهی برای تحقیق در اعتقادات وجود ندارد؟ (مثلا برای کسانی که سواد ندارند) / تعریف علم اخلاق / احساسات مادرانه / عقل، اصول و فروع دین را تقسیم‌بندی می‌کند / آیا ممکن است قرآن کریم، عقل و سنت، نتیجه‌ای بر خلاف اجماع داشته باشند؟
معنای «خُلق» / چه زمانی یک رفتار، به‌عنوان خوی و خصلت انسان به شمار می‌آید؟ / سه دستاورد مهم علم اخلاق / اهمیت علم اخلاق و لزوم فراگیری آن / «استعداد»، سرمایه‌ای درونی / روحی که تربیت شود و روحی که تربیت نشود / انسان، موجودی که قادر است از چهارپایان پست‌تر و از ملائکه برتر باشد! / انسان چگونه از چهارپایان هم پست‌تر می‌شود؟ (بررسی آیه ۱۷۹ سوره اعراف) / چگونه انسان با تربیت و پرورش روح، جایگاهی رفیع‌تر از ملائکه می‌یابد؟ (بررسی آیه ۷ سوره بینه) / محیط فاسد و مسئله جبر / چرا مرجع تقلید و امام جماعت باید حلال‌زاده باشد؟ / راه هدایت برای همه باز است.
اهمیت علم اخلاق / حیوان خطاب کردن افرادی که از هر جنبنده‌ای پست‌ترند، توهین به حیوانات است! / اخلاق، اولین نمود هر دینی که به ذهن انسان متبادر می‌شود / گفت‌وگو با هر مخاطبی آداب خود را دارد / احادیثی در باب اهمیت اخلاق نیکو / علم اخلاق تقلب‌پذیر نیست / اخلاق درست، ثمره پایبندی به اعتقادات درست / علم اخلاق، علمی جهانی (ممدوح نزد همگان) و کهنگی‌ناپذیر / تعیین وظایف انسان در مقابل تمامی موجودات هستی توسط علم اخلاق / علم اخلاق، عامل انگیزه‌بخش و راهنمای رسیدن به حد نهایی هر کمالی
تا کجا باید در پی فراگیری علم اخلاق باشیم؟ / آیا صرف حضور در جلسات اخلاقی و مجالس مذهبی، اخلاق‌ساز است؟ / عمل، مرحله شکوفایی و خودنمایی علم اخلاق / گناه بعضی خواص، دین‌داری مردم را خدشه‌دار می‌کند / آیا تقلید آگاهانه در علم اخلاق جایز است؟ / چگونه علم اخلاق را فرا بگیریم و متخلّق به اخلاق اسلامی شویم؟ / اتصال دائمی به فرمایشات قرآن و اهل‌بیت(ع) / «صاحب‌نَفَسان» و اثرگذاری کلام و دستورات آنها (با بیان نمونه‌هایی واقعی) / شوق ملاقات با معصومین(ع) در همه وجود دارد، اما «اهداف» متفاوت است! / حضور فیزیکی و زنده در مجلس یک استاد خوب / دوست خوب و کتاب خوب / علم فقه چیست؟ / نحوه استفاده فقیه از «نص» و «استنباط» / برخورد تامل‌برانگیز امام رضا(ع) با یکی از شیعیان که افتخار میهمان بودن در خانه حضرت، او را به غرور انداخته بود / تذکراتی در خصوص روز عرفه
عقل، قرآن، سنت و اجماع، منابع فقها برای استنباط احکام شرعی / آیا ممکن است قرآن کریم تحریف شده باشد؟ / منظور از «سنّت» در منابع فقهی چیست؟ / «اجماع» به چه معناست؟ / احکام پنجگانه (واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح) / اهمیت علم فقه از دیدگاه قرآن کریم / معنای فقه در لغت / احادیثی در خصوص فقه و عالم دینی / ریاست‌طلبی، آفت علما / آیا قرائات سبعه به تحریف قرآن کریم ارتباطی دارد؟
اهمیت علم فقه از دیدگاه عقل / «متدیّن» به چه کسی می‌گویند؟ / وظیفه و رسالت علم فقه چیست؟ / تا چه حد باید علم فقه را فراگرفت؟ / طرق فراگیری و عمل به علم فقه (اجتهاد، احتیاط و تقلید) / علوم قرآنی، چهارمین قسم از علوم ممدوحه / قرآن، تنها کتاب آسمانی تحریف نشده / تمام علوم اسلامی ریشه قرآنی دارند / ویژگی‌های منحصربه‌فرد قرآن کریم و تفاوت‌های این کتاب آسمانی با دیگر کتب / فضیلت و آثار نگاه به قرآن، خواندن آن و وجود قرآن در خانه / شکایت قرآنی که خوانده نشود در روز قیامت / شکایت عالمی که به او مراجعه نشود و تبعات آن! / نرفتن به کلاس قرآنی که در دسترس است تاوان دارد! / خداوند هیچگاه زود مجازات نمی‌کند... / هر کس به اندازه ظرفیت خود مورد امتحان قرار می‌گیرد / مؤمن بناست پاک و پاکیزه وارد صحنه قیامت شود، بنابراین...
ارزش‌های کتاب آسمانی قرآن کریم / احادیثی در خصوص یادگیری و یاد دادن قرآن کریم / فرمایشات قرآن کریم همواره تازگی دارد / شفابخشی قرآن / اهمیت فراگیری قرآن / بهترین مؤمنان چه کسانی هستند؟ / با چه نیتی باید قرآن کریم را فراگرفت؟ / معرفی علوم فرعی قرآن کریم شامل: یادگیری الفاظ و عبارات و روخوانی قرآن کریم، تجوید یا زیباخوانی، کتابت، علم القرائة و قرائات سبعه، ادبیات عرب و علم الحدیث / قرآن کریم بدون رجوع به حدیث، قابل استفاده کامل و صحیح نیست
علم فهم قرآن کریم، یکی دیگر از علوم قرآنی / قرآن کریم نیاز به مبیّن دارد / آیات قرآن کریم از نظر ساده و قابل فهم بودن دو نوع‌اند / باطل بودن شعار «حَسبُنا کتابَ الله» / عدم مراجعه به مبیّنین واقعی قرآن کریم، ریشه اختلافات فراوان در مکاتب متعدد اسلامی / چه کسانی از ما اَراد خداوند در آیات قرآن کریم مطلع‌اند؟ / قرآن و عترت، دو یادگار جدایی‌ناپذیر رسول اکرم(ص) / آیا با عقل می‌توان به ما اَراد خداوند از آیات قرآن پی برد؟ / علم اکتسابی و علم لدنّی / منظور از علم اکتسابی چیست؟ / راه‌های تحصیل علم اکتسابی
کدام دسته از علوم اکتسابی برای انسان سودمند است؟ / بهترین دانش‌ها در لسان احادیث / با وجود علم، عمل اندک نیز سودمند است / تعریف زیبای امیرالمؤمنین(ع) از دانش / معنا و تعریف علم لدنی / معنای تأویل / تفاوت‌های علم لدنی و علم اکتسابی / گیرندگان علم لدنی چه کسانی هستند؟ / آیا میزان علم لدنی نزد معصومین(ع) یکسان است؟ / آیا تشبیه سر بریدن امام حسین(ع) به ذبح گوسفند در بعضی مقاتل جایز است؟
ادامه تفاوت‌های علم لدنی و علم اکتسابی / معصومین(ع) جز خداوند متعال، استاد و معلمی ندارند / در چه صورت افراد عادی می‌توانند به علم لدنی دست یابند؟ / علم لدنی از چه طریق به گیرنده آن منتقل می‌شود؟ / هدایت تکوینی موجودات، شاخه‌ای از علم لدنی / خداوند برای اعطای علم لدنی به پیامبران(ع) و...، چیزی را از علم خودش جدا نمی‌کند! / عمل به علم اکتسابی، مقدمه لازم برای دریافت علم لدنی / شکرگزاری برای نعماتی چون غذا، توفیق عمل صالح و علم / ارتباط شکرگزاری با افزایش نعمت / احادیثی در خصوص علم لدنی / علم از نظری سه نوع است: علم الهی، علم معصومین(ع) و بعضی اولیاء الهی، علم بشری (اکتسابی) / علم الهی / علم خدا عین ذات اوست و زیاده و نقصان نمی‌پذیرد
خصوصیات علم پروردگار / تمام صفات ذاتیه خداوند (از جمله علم) برای مخلوقات قابل درک نبوده و همگی نامحدودند / علم خداوند با هیچکس (حتی معصومین(ع)) اشتراکی ندارد، مگر «اشتراک لفظی» / علم خداوند را نمی‌توان به حضوری و حصولی تقسیم نمود / علم خداوند قابل زیاده و نقصان نیست / خداوند علم لدنی را برای گیرنده آن «خلق می‌کند» / هیچ چیز علم پروردگار برای بشر مشخص نیست / آشنایی با ظواهر صفات پروردگار متعال از چه طریقی برای ما امکان‌پذیر است؟ / «الله»، تنها نام خداوند / معرفی علم خداوند در آیه ۵۹ سوره انعام / منظور از «مَفاتِحُ الغَیب» در آیه ۵۹ سوره انعام چیست؟ / هیچ چیز بر خداوند پنهان نیست / ما دائما تحت نظر خداوند هستیم
نمونه‌های علم الهی (و توصیف آن) در قرآن کریم: آیه ۵۹ سوره انعام، آیات ۱۶ و ۲۷ سوره لقمان و آیه ۱۰۹ سوره کهف / احاطه علم خداوند متعال بر کوچکترین ذرات عالم و اتفاقات هستی / خداوند کوچکترین اعمال نیک یا بد بندگان را از قلم نخواهد انداخت / چرا خداوند برای کوچکی عمل، مثال دانه خردل را می‌زند و ذرات ریزتر از آن را مثال نمی‌زند؟ / علم خداوند پایان‌پذیر نیست / توصیف علم الهی در روایات معصومین(ع) / آیا چیزی وجود دارد که در علم خداوند نباشد؟ / آیا خداوند از کمیت و کیفیت چیزی که هنوز به‌وجود نیامده نیز آگاهی دارد؟ / علم مخصوص و علم عمومی خداوند / آیا فرشتگان مقرب و پیامبران الهی ممکن است از علم مخصوص و علم عمومی خداوند بهره‌مند شوند؟ / دانش خداوند نسبت به موجودات، قبل و بعد از به وجود آمدن آنها یکسان است
خداوند از کوچکترین اتفاقات و نیز احوالات کلیه موجودات آگاه است و به آنها احاطه علمی دارد / تعریف علم معصومین(ع) / راه‌های انتقال علم لدنّی به معصومین(ع) / مسئله حجیت خواب برای معصومین(ع) و غیرمعصومین / تفاوت‌های علم الهی با علم معصومین(ع) / آیا علم لدنی همان علم غیب است؟ / دریافت علم لدنی توسط پیامبران(ع) و ائمه(ع) پیش از رسیدن به مقام رسالت و امامت / بهره‌مندی تمام معصومین(ع) از علم الهی یکسان نیست / فضیلت بعضی از پیامبران نسبت به یکدیگر در آیات قرآن کریم
علم چهارده معصوم(ع) نسبت به یکدیگر / تمام پیامبران(ع) اعلم ناس (داناتر از تمام مردم عادی) بوده‌اند / آیا حضرت آدم(ع) از بهشت اخراج شده است؟! / ماجرای تعلیم علم لدنی به حضرت آدم(ع) و برتری آن حضرت نسبت به تمام ملائکه در آیات ۳۱ تا ۳۳ سوره بقره / علم، قدرت می‌آورد / علم لدنی حضرت داوود و حضرت سلیمان -علیهماالسلام- در آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نمل و قدرت ناشی از این علم / علم لدنی حضرت یعقوب و حضرت یوسف -علیهماالسلام- در آیات ۴، ۵، ۶ و ۱۰۱ سوره یوسف(ع) / تعبیر خوابی که به‌وسیله علم لدنی صورت گیرد، هیچ خطایی نخواهد داشت
ماجرای ملاقات حضرت موسی(ع) و حضرت خضر(ع) در آیه ۶۵ سوره کهف / قابل رشد بودن علم پیامبران(ع) / اهمیت استفاده از عبارت «ان‌شاءالله» / علم لدنّی «ظرفیت» می‌خواهد / اعمال عجیب حضرت خضر(ع) در مقابل چشمان حضرت موسی(ع)